صفحه ١٣٠

خداوند؛ مطلوب حقيقى دعاكننده 
مولوى در رابطه با امر فوق داستان آن اعرابى را مى آورد كه آمده بود از سلطان هديه اى بگيرد ولى جمال سلطان را ديد و هديه را فراموش كرد. گفت:

         تا بدين جا بهر دينار آمدم             چون رسيدم مست ديدار آمدم 
             بهر نان شخصى سوى نانوا دويد             داد جان چون حُسن نانوا را بديد
             بهر فرجه شد يكى تا گلستان             فرجه ى او شد جمال باغبان 
             همچو اعرابى كه آب از چَه كشيد             آب حيوان از رخ يوسف چشيد
             رفت موسى كاتش آرد او به دست             آتشى ديد او كه از آتش برست 
             جست عيسى تا رهد از دشمنان             بردش آن جستن به چارم آسمان 

در اين حالت رابطه بى واسطگى خدا با او به صورت بالفعل در قلبش محقق شده، تمام وجودش دعايى است كه فقط به حق نظر دارد، نه دعايى كه از او چيز ديگرى جز او را بخواهد. هرچه از طرف او رسيد همانى است كه او مى خواهد. پروانه زمانى دور شمع مى گردد كه هنوز آتش نشده است، هنوز او و شمع دوتا هستند و هنوز پروانه از شمع جدا است، وقتى به آتش خورد، ديگر پروانه نيست كه بپرد، ديگر آتش است. مولوى در اين رابطه مى گويد:

         من كسانى مى شناسم ز اولياء             كه دهانشان بسته باشد از دعا

نه يعنى اين ها دعا نمى كنند، نمى توانند به ما بگويند با دعايشان چه كارهايى انجام مى دهند دعايشان براى حفظ ارتباط با خدا است و نه طلب غير خدا از خدا. وگرنه چون جانشان عين نياز است، پس عين دعا و طلب هستند تا در تشريع هماهنگ تكوين باشند.
پس از آن كه حضرت فرمودند: «وَ لَمْ يَفْضَحْكَ حَيْثُ الْفَضِيحَةُ بِكَ أَوْلَى»؛ پروردگار تو در هنگام دعا، آن جايى هم كه به جا بود تو را به جهت گناهانت سرزنش كند، سرزنش نكرد و پرده ات را ندراند. مى فرمايند:
 «وَ لَمْ يُشَدِّدْ عَلَيْكَ فِي قَبُولِ الْإِنَابَةِ وَ لَمْ يُنَاقِشْكَ بِالْجَرِيمَةِ وَ لَمْ يُؤْيِسْكَ مِنَ الرَّحْمَةِ بَلْ جَعَلَ نُزُوعَكَ عَنِ الذَّنْبِ حَسَنَةً وَ حَسَبَ سَيِّئَتَكَ وَاحِدَةً وَ حَسَبَ حَسَنَتَكَ عَشْراً وَ فَتَحَ لَكَ بَابَ الْمَتَابِ وَ بَابَ الِاسْتِعْتَابِ»
و در پذيرفتن توبه بر تو سخت نگرفته و حساب گناهانت را نكشيده و از بخشايش نوميدت نگردانيده است، بلكه بازگشت از گناه را نيك شمرده و هر گناهى را