صفحه ٢٠٩

جهت جان خود را از دنيا منصرف كرده بود، كيفيت نگاه او عوض شده بود هرچند كه سنّى هم نداشت و حضرت رسول خدا (ص) هم فرمودند: «هَذا عَبْدٌ نَوَّرَاللهُ قَلْبَهُ بِالْايمان» اين بنده اى است كه قلب او را خداوند به نور ايمان نورانى كرده است. به عبارت ديگر كيفيت شخصيت او معنوى شده و نظام فكرى اش را از دنيا به قيامت كشانده و تجزيه و تحليل زندگى دنيا را به قيامت وصل كرده است.
زندگى بسيار زيبايى است كه انسان، دنياى خود را به قيامت گره بزند و حضرت با توصيه هاى خود چنين شرايطى را براى ما برنامه ريزى مى فرمايند. و اگر كسى كوتاهى كرد در قيامت مى بيند كه چقدر خوب بود اين چنين عمل مى كرد. مى فرمايند: فرزندم! اندكى تأمل كن وقتى كه پرده ها عقب مى رود گويا محمل ها به صحراى قيامت آمده و مى توانى ببينى- و مى شود آن چنان صحنه اى را حس كرد- و در ادامه مى فرمايند: بدون شك آن كس كه با سرعت بيشتر متوجه قيامت شد زودتر به آن ملحق مى شود- و قيامتى بودنش را بهتر شدّت مى بخشد- مى يابد كه قيامت يافتنى است و بايد در دنيا آن را يافت.
اگر گفته اند معاد از اصول دين است، به جهت اين است كه هم اكنون مى توان با آن زندگى كرد. مثل اعتقاد به توحيد كه از اصول دين است و يك حقيقت يافتنى است، به طورى كه انسان موحد، سراسر عالم را آينه تجلى اسماء الهى مى يابد، قيامت هم به همين صورت يافتنى است، همچون زيدبن حارثه كه با چشم دل مى بيند قيامت هم اكنون حاضر است و هركس در آن جا چه موقعيتى دارد. و پيامبران و ائمه (عليهم السلام) با ديدن قيامت توصيه ها و دستوراتى به ما دادند تا اولًا چشم ما را متوجه ابديت كنند. ثانياً: دنياى ما را اصلاح نمايند.

آرزوهاى دست نايافتنى 
در راستاى امر فوق حضرت امام الموحدين (ع) ادامه مى دهند:
 «وَ اعْلَمْ يَقِيناً أَنَّكَ لَنْ تَبْلُغَ أَمَلَكَ وَ لَنْ تَعْدُوَ أَجَلَكَ».
فرزندم! مطمئن باش كه به آرزوى خود نمى رسى و از اجل خود روى برنمى تابى.
انسان نبايد بيهوده اميد به برآورده شدن آرزوهاى دنيايى داشته باشد، و بخواهد در برآورده شدن آرزوها، از اجل خود فرار كند، به عبارت ديگر حضرت مى فرمايند زندگى آن طور كه تو براى خود نقشه كشيده اى در اختيار تو نيست كه به آن برسى، فراركردن از آن موانعى كه مى خواهى از آن ها فرار كنى برايت امكان ندارد. براى روشن شدن جايگاه سخن