معارف بوک

جهل و خندة زياد
حضرت مولى الموحدين (ع) مى فرمايند: «كَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلًا أَنْ يَضْحَكَ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ» «1» در جاهل بودن انسان همين بس كه بدون دليل بخندد.
آنچه قوه ى وَهميه انسان را در كنترل مى آورد تا با اندك بهانه اى به خنده نيفتد قوه ى عاقله است و لذا انسان هايى كه عقل خود را رشد نداده اند توان كنترل خود را در خنديدن ندارند و اين را نبايد حمل بر گشاده رويى كرد. و اگر انسان متوجه چنين نقيصه اى در خود شد بايد با تدبّر در امور حِكمى آن را جبران كند.
آن حضرت در راستاى آن كه انسان بايد زيادخنديدن خود را درمان كند، مى فرمايند:
 «كَثْرَةُ ضَحِكِ الرَّجُلِ تُفْسِدُ وَقَارَه» «2» بسيارىِ خنده وقار مرد را از بين مى برد.
پس اين طور نيست كه تصور كنيم دامن زدن به خنده ى زياد عمل بى ضررى است.
رسول خدا (ص) مى فرمايند: «كَثْرَةُ الْمِزَاحِ يَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْهِ وَ كَثْرَةُ الضَّحِكِ يَمْحُو الْإِيمَانَ وَ كَثْرَةُ الْكَذِبِ يُذْهِبُ بِالْبَهَاء» «3» شوخى بسيار آبرو را مى برد، و خنده بسيار ايمان را نابود مى كند، و دروغْ ارزش انسان را بر مى اندازد.
چنانچه ملاحظه مى فرماييد رسول خدا (ص) آثار منفى شوخى زياد را بى آبرويى و خنده زياد را بى ايمانى برمى شمارند. آيا ما نبايد نگران بى ايمانى خود شويم و از شرايطى كه موجب خنده زياد مى شود فاصله بگيريم؟
با توجه به اين كه انسان نبايد به دنبال كسانى باشد كه او را بخندانند، حضرت باقر (ع) مى فرمايند: «اتَّبِعْ مَنْ يُبْكِيكَ وَ هُوَ لَكَ نَاصِحٌ وَ لَا تَتَّبِعْ مَنْ يُضْحِكُكَ وَ هُوَ لَكَ غَاشٌّ وَ سَتَرِدُونَ إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً فَتَعْلَمُون» «4» به دنبال كسى باش كه تو را بگرياند ولى خيرخواه تو باشد، و به دنبال كسى نباش كه تو را بخنداند درحالى كه خيرخواه تو نيست و عملًا به تو خيانت مى كند، در حالى كه همه با هم با خداوند ديدار خواهيد كرد.