صفحه ٢٦٧

آن كس كه قلبش را از ياد خود غافل ساخته ايم و از هوس خود پيروى كرده و اساس كارش بر زياده روى است، اطاعت مكن. چون چنين افرادى ممكن است ابهت اجتماعى داشته باشند و اگر مسلمان شوند اسلام قدرت بگيرد ولى اين ها هيچ بركتى براى اسلام نمى آورند، زيرا روح ثروت اندوزى آن ها موجب بى پروايى در مقابل احكام الهى خواهد بود.

سرّ نگهدار خود باش 
 «وَ الْمَرْءُ أَحْفَظُ لِسِرِّهِ»؛
فرزندم! خودِ فرد بهتر از هركس نگهبان راز خويش است.
انسان بايد شخصيت و اسرار خود را در نزد خود نگهدارد تا عفت خود را در اين حيطه نيز حفظ كرده باشد. به همين جهت حضرت در توصيف آن برادر الهى خود كه فرمودند دنيا در چشم او كوچك بود، مى فرمايند: «وَ كَانَ أَكْثَرَ دَهْرِهِ صَامِتاً»؛ «1» بيشتر اوقاتش ساكت بود. در اين جا هم حضرت در توصيه به فرزندشان ما را متوجه چنين صفتى مى كنند، تا انسان پيش از آن كه بخواهد با ديگران به سر ببرد با خود باشد و حافظ اسرار خود. حرف حضرت به ما اين است كه خودت نگهبان خودت باش و بيش از آن كه نظر به بقيه داشته باشى، در پهن دشت وجود خود سير كن تا بصيرت لازم را از ابعاد بيكرانه ى خود به دست آورى.
در همين رابطه اميرالمؤمنين (ع) مى فرمايند:
 «طُوبَى لِكُلِّ عَبْدٍ نُوْمَةٍ لَا يُؤْبَهُ لَهُ- يَعْرِفُ النَّاسَ وَ لَا يَعْرِفُهُ النَّاسُ- يُعَرِّفُهُ اللَّهُ مِنْهُ بِرِضْوَانٍ أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الْهُدَى يَنْجَلِي عَنْهُمْ كُلُّ فِتْنَةٍ مُظْلِمَةٍ- وَ يُفْتَحُ لَهُمْ بَابُ كُلِّ رَحْمَةٍ- لَيْسُوا بِالْبُذُرِ الْمَذَايِيعِ وَ لَا الْجُفَاةِ الْمُرَاءِينَ»؛ «2»
خوشا به حال هر بنده گمنامى كه بدو اعتناء نشود، او مردم را شناسد و مردم او را نشناسند، خدا او را به خشنودى و رضوان شناسد، آن ها چراغهاى هدايت اند كه هر فتنه ى تاريكى به بركت اينان زايل شود، و درهاى رحمت برايشان گشوده شود، نه فاش كننده ى رازند و نه در صدد جفاكارى و آزار و خودنمايى.