صفحه ٣٠٩

 تا شنيديم آن سياستهاى حق             بر قرون ماضيه اندر سبق 
             تا كه ما از حال آن گرگان پيش             همچو روبه پاس خود داريم بيش 
             استخوان و پشم آن گرگان عيان             بنگريد و پند گيريد اى مهان 
             عاقل از سر بنهد اين هستى و باد             چون شنيد انجام فرعونان و عاد
             ورنه بنهد ديگران از حال او             عبرتى گيرند از اضلال او

و حرف همين است كه وقتى انسان سرنوشت امثال فرعونيان را مى نگرد كه با آن همه تلاش و رونقِ ظاهرى چگونه در اوج بى ثمرى هلاك شدند، به فكر مى رود پس رمز و راز نجات را بايد در پيروى از مسيرى دانست كه انبياء آورده اند و لذا نتيجه مى گيرد بر اساس توصيه ى پيامبران:

         جمله ما و من به پيش او نهيد             مُلك مُلك اوست مُلك او را دهيد
             چون فقير آييد اندر راه راست             شير و صيد شيرْ خود آن شماست 
             زآنكه اوپاك است وسبحانْ وصف اوست             بى نياز است او ز نغز و مغز و پوست 
             هر شكار و هر كراماتى كه هست             از براى بندگانِ آن شه است 

اين داستان روشن مى كند كسانى در زندگى گرفتار بحران و اضمحلال نمى شوند كه بتوانند از حادثه هاى تاريخى پند بگيرند كه چگونه ملتى كه از مسير توحيد و شريعت الهى جدا شد مضمحل مى شود. حضرت امام الموحدين (ع) تأكيد دارند كه بايد از حادثه ها بينش پيدا كرد و فقط ناظر حادثه ها نبود.

خطر غفلت از فرصت ها
در ادامه مى فرمايند:
 «بَادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ أَنْ تَكُونَ غُصَّةً»؛
فرصت ها را قبل از آن كه از دست برود غنيمت شمار تا غصه ى از دست رفتن آن، چون اندوهى گلوگير براى تو نماند.
قاعده اى در عالم حاكم است كه خداوند براى امتحان هركس شرايط مختلفى در روبه روى او قرار مى دهد تا بتواند توانايى هاى بالقوه ى خود را بالفعل كند و در مسير تعالى شخصيت خود قدمى جلو بيايد، ولى همان خدايى كه چنين فرصت هايى را در زندگى انسان ها پيش