صفحه ٣٥٥

بايد بدانيم عموماً مسلمان ها نسبت به برخورد كريمانه اهليت دارند، چون در منظر خود، پيامبر (ص) و ائمه معصومين (عليهم السلام) را دارند و لذا معنى حركاتى را كه ما به دستور ائمه معصومين (عليهم السلام) انجام مى دهيم مى فهمند. سپس مى فرمايند:
 «لَا تَتَّخِذَنَّ عَدُوَّ صَدِيقِكَ صَدِيقاً فَتُعَادِيَ صَدِيقَك»؛
دشمن دوستت را دوست نگير كه در اين صورت به دوستت جفا كرده اى.
انسان هاى مؤمن در انتخاب دوست و دشمن ملاك هاى دينى را در نظر دارند و لذا دشمنِ برادر مؤمن تو علاوه بر اين كه شايستگى تواضع و محبت ندارد، رقيب برادر ايمانى تو محسوب مى شود، و نزديكى به او زير پا گذاردن شخصيت برادر ايمانى ات به حساب مى آيد. و لذا حضرت (ع) مى فرمايند: اگر دشمن دوستت را دوست گرفتى به دوستت جفا كرده اى و تواضع و محبت خود را در غير از جاى خود مصرف كرده اى، و در اين صورت تمايلات و گرايش هاى خود را درست مديريت نكرده اى و عملًا در رعايت حقوق به يك نحوه لااباليگرى و هرجايى بودن گرفتار شده اى، در اين صورت هرگز مزه محبت و دوستى را نخواهى چشيد. حضرت در راستاى تقويت دوستى ها و پايدار كردن محبت ها مى فرمايند:
 «وَ امْحَضْ أَخَاكَ النَّصِيحَةَ حَسَنَةً كَانَتْ أَوْ قَبِيحَةً»؛
در خير خواهى براى برادرت نهايت خيرخواهى را پيشه كن، چه او را خوش آيد و چه برايش ناخوش آيد.
بالأخره انسان در بعضى موارد ممكن است از مسير نيكى و تعادل خارج شود، آيا درست است كه وقتى برادرى در مسير انحراف افتاد ديگر خيرخواهى ها و دلسوزى هاى خود را از او دريغ داريم؟ حضرت مى فرمايند در اين گونه موارد رابطه ات را با او قطع نكن، با تمام اخلاص در راه سعادت او بكوش، مى خواهد خوشش بيايد يا بدش بيايد، بنا نيست بدى او را تأييد كنيم ولى اگر بدى كرد خالصانه نصيحت اش مى كنيم، زيرا نه تنها اين كار او را از كار بدش منصرف مى كند، پيرو آن دلسوزى ها، صفا و صميميت گذشته شدّت مى يابد.

بركات فرو بردن غضب 
حال در راستاى زدودن غضب از قلب مى فرمايند:
 «وَ تَجَرَّعِ الْغَيْظَ فَإِنِّي لَمْ أَرَ جُرْعَةً أَحْلَى مِنْهَا عَاقِبَةً وَ لَا أَلَذَّ مَغَبَّةً»،