معارف بوک

كه اميدواريم آرام آرام در آينده رخ بنمايد و ما را به سوى خود بكشاند. عملًا انسان در اين نگاه مى خواهد «حال» خود را با خدا از دست ندهد. پيامبر خدا (ص) در همين رابطه مى فرمايند:
 «أَخْوَفَ مَا أَتَخَوَّفُ عَلَيْكُمُ اثْنَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ لِأَنَّ اتِّبَاعَ الْهَوَى يَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ طُولَ الْأَمَلِ يُنْسِي الْآخِرَة» «1»
و به راستى ترسناك ترين چيزى كه از آن بر شما بيم دارم دو چيز است: يكى پيروى از هواى نفس، و ديگر آرزوى دراز، زيرا پيروى از هواى نفس انسان را از حقيقت باز دارد، و درازى آرزو آخرت را به دست فراموشى سپارد.
پس اين كه به ما مى فرمايند از آرزوها حذر كنيد منظورشان اولًا: آرزوهاى دنيايى است. ثانياً: آرزوهايى كه با وَهميات و خيالات همراه است كه از آن تعبير به «طولُ الْامل» يا آرزوهاى دراز مى شود. در بسيارى از روايات و دعاها آرزو به معنى «طول الأمل» است. ولى گاهى هم شده است كه آرزو به معناى مقصد واقعى انسان كه همان خداوند است به كار مى رود و به خدا عرضه مى دارى  «يا امَلِي وَ بُقْيتِي ...»؛ «2» اى خدايى كه آرزو و مقصد من هستى. آرزو به اين معنى، يعنى نظر به افقى متعالى كه هم اكنون در منظر انسان موجود است نه اين كه در وَهم و خيال باشد. همين قدر روشن شد كه اگر از طريق آرزوهاى خيالى در گذشته و يا در آينده به سر ببريم از «حال» كه قسمت واقعى حيات هركس است، باز مى شويم.

چگونگى احساس حضورِ قيامت در حال 
ملاصدرا «رحمةالله عليه» مى گويد كسانى قيامت را دور احساس مى كنند كه دنيايى و زمان زده شده اند. چون قيامت مرتبه عالى عالم غيب است و از نظر وجودى مرتبه عالى هر چيز مقدم بر مرتبه دانى آن است، و روايات ما هم تأكيد دارد كه هم اكنون قيامت هست ولى اكثر مردم از آن محجوب اند. «3» ملاصدرا «رحمةالله عليه» مى گويد هركس به اندازه اى كه تزكيه كند و جنبه مجرد خود را بر جنبه مادى اش غالب گرداند، غيب و قيامت را هم اكنون مى بيند. چون غيب، فوق زمان گذشته و آينده، در «حال» است. و امام رضا (ع) مى فرمايند: هر كس منكر آن شود كه هم