با آن كس كه بر تو تندى و غضب مى كند نرمى كن، باشد كه به زودى نرم شود.
وقتى انسان تأثير دراز مدت چنين توصيه اى را بشناسد سعى مى كند با تمام وجود به آن عمل كند، آرى مى فرمايند در مقابل تندى ها نرمى پيشه كن تا رقابت ها به رفاقت و كينه ها به محبت تبديل شود. زيرا در سايه محبت ها است كه انسان ها براى يكديگر مفيد هستند و هركس عامل صعود ديگرى مى شود و استعدادها شكوفا مى گردد و خطاكاران به جاى اصرار بر خطا به تجديد نظر در اعمالشان تشويق مى شوند، و به جاى بد و خوب كردن انسان ها و كاشتن تخم كينه، با نرمى و محبت بين انسان ها، يگانگى ظاهر مى گردد و قلب ها با يگانه مطلق مرتبط مى گردد. به گفته مولوى:
خانه را من روفتم از نيك و بد خانه ام پر گشت از نور احد
در جامعه اى كه نرمى نسبت به همديگر فراموش شد اندك خطاها با تندترين عكس العمل ها روبه رو مى شود و لذا هيچ كس احساس امنيت نمى كند تا زمينه تعالى انسان ها فراهم گردد، دائماً كينه روى كينه و پندارى روى پندار، سراسر روح ها را تاريك مى كند. روشن است در چنين شرايطى روح و روان انسان ها در اوج غفلت از حقيقت، گرفتار زيركى هاى روباه گونه مى شود كه رقيب خود را فريب دهد. توصيه حضرت (ع) اين است كه:
تو مكانى، اصل تو در لا مكان اين دكان بر بند و بگشا آن دكان
دكانى را بگشا كه راه به سوى آسمان دارد و با عالم زيباى بى نهايت مرتبط است، مواظب باشيد گرفتار كينه بين خود نشويد.
گور خوشتر از چنين دل مر تو را آخر از گور دل خود برتر آ
زنده اى و زنده زاد، اى شوخ و شنگ دم نمى گيرد تو را زين گور تنگ؟
وقتى از روحيه نرمى در مقابل تنديها غفلت شد مسائل جزيى و حرف هاى جزيى رقيبان براى ما اهميت افراطى پيدا مى كند و از اصل خود باز مى مانيم. جامعه اى به سوى ابعاد متعالى خود نظر دارد كه روحيه نرمى و گذشت نسبت به همديگر در آن جارى باشد.
در ابتداى انقلاب به جهت روحيه مقابله با رژيم شاهنشاهى و درگيرى با طرفداران آن رژيم، فضاى جامعه طورى ملتهب بود كه افراد با اندك خطايى مورد طعن و تندى قرار مى گرفتند به طورى كه نيروهاى انقلابى خيلى سريع با همديگر برخورد مى كردند. خلاصه روحيه ى تندى و التهاب بين همه حاكم بود. به قول آن دانشمند؛ هنر امام خمينى «رحمةالله عليه» علاوه