صفحه ٥١١

بررسى خانه، همسايه هاى آن خانه را بررسى كن. زيرا اگر فكر كنى صِرف خانه تو را به آرامش لازم مى رساند اين طور نيست.
خلوت غير از تنهايى است، در خلوت انسان در عين ارادت و ارتباط با بقيه، با خدا انس دارد، ولى تنهايى يعنى بدون الفت و انس با مؤمنين به سربردن. تنهايى يك نوع عذاب است. چون نبض وجود او براى هيچ كس نمى زند. اين غير از خلوت هاى شبانه على (ع) است كه در عين حال غم فقرا و يتيمان را مى خورد. وقتى ارزش ارتباط با مؤمنين در جاى خود روشن شد، جاى حساسيت نسبت به همسايه ها روشن مى شود. و متوجه مى شويم اين نوع ارتباطها ارتباط مقدسى است كه جنبه هاى متعالى انسان را تغذيه مى كند. يك وقت به تقليد از غربى ها، مى گوييم برويم باشگاهِ محل، در باشگاه مى روند تا يا ورزش كنند و يا در باشگاه هاى غير ورزشى ساندويچ و بستنى بخورند، ولى در اين محل ها همه نسبت به هم غريبه اند. چون بستر و انگيزه ارتباط، توحيدى نيست. ارتباط افرادِ محل در باشگاه محله غير از آن ارتباطى است كه اسلام در رابطه با همسايه ها و هم مسجدى ها فراهم مى كند. در باشگاه محل افراد با انواع آرايش ها و لباس ها مى آيند تا بر يكديگر تكبر كنند. اگر من و شما هر دو داراى هدفى مقدس باشيم و بر اساس آن هدف كنار هم بياييم به همديگر عشق مى ورزيم ولى اگر هدفى مقدس در كار نبود نه، تواضعِ نسبت به همديگر در صحنه است، و نه عشق، و اين در حالى است كه جان ما گرسنه محبت نسبت به همديگر است.

 «والسلام عليكم و رحمةالله و بركاته»