صفحه ٤٦

را به مقصد برساند درست ارزيابى كن كه اولًا؛ طورى باشد كه بتوانى به كمك آن به مقصد برسى. ثانياً؛ در حين ورود به قيامت بار گناهان پشت تو را سنگين نكرده باشد.
به نظر شما آيا ما با روحيه كبر و حبّ دنيا و حسادت و امثال آن مى توانيم اين راه را طى كنيم يا آن چنان گرفتار اين رذائل هستيم كه يك قدم هم نمى توانيم سير الى الله داشته باشيم؟ عملًا هرچه مى رويم، ايستاده ايم. حضرت مى فرمايند: كارى كنيد كه بتوانيد راه بيفتيد. ما گاهى در راستاى سير الى الله و عبور از حجاب رذائل اخلاقى تكان هم نمى خوريم، و بنا نداريم كمى سختى بكشيم تا از دست اخلاق هاى منفى خود آزاد شويم.
حضرت مى فرمايند: عزيز من حالا كه راهى طولانى و پر مشقت جلو خود دارى و چاره اى هم ندارى كه به بهترين نحو آن را طى كنى، پس بيا و آن عواملى كه بناست مورد استفاده قرار دهى و به كمك آن ها اين مسير را طى كنى، آن ها را اندازه گيرى و ارزيابى كن، ببين آيا مى توانى به كمك آن ها از اين راه بگذرى و آن قدر صفات حسنه و عقايد عاليه دارى كه اين مسير طى شود و تو را به مقصد برساند؟ و در آن حال بار گناهان سنگين پشت تو را سنگين نكرده باشد. بارها تجربه كرده ايد كه بعضى از صفاتمان نمى گذارند جلو برويم، و با دنياى نورانى عالم معنا مرتبط شويم، در ظلمات دنيا نگهمان داشته اند. پس آن ها بلاغ ما نيستند و توان رساندن ما را به مقصد ندارند.
همين طور كه اگر بخواهيم از اين جا به شهر ديگرى برويم بايد وسيله نقليه مان يك ماشين خراب نباشد و نمى شود به صِرف داشتن ماشين اميدوار باشيم كه مى رسيم، بلكه بايد ماشين ما سالم باشد، عبادات ما هم بايد با عقايد حقه و اخلاق كريمه همراه باشد، نگوييد الحمدلله نماز مى خوانم، نمازى كه حضور قلب در آن كم است نفس انسان به سوى خداوند سير نمى دهد. مى فرمايند: اندازه بزن ببين تو را به مقصد مى رساند؟!  «قَدِّرِ بَلَاغِكَ»آنچه را فكر مى كنى كارساز و بلاغ تو است، اندازه بزن. «مِنَ الزَّادِ» آن زاد و توشه اى را كه براى اين مسافت در نظر گرفته اى ارزيابى كن، ببين تو را مى رساند يا نه، عقايد حقه و ايمان قلبى به حقايق، عمل صالح، ايثار، انفاق، زهد، قناعت، اين ها بلاغ تو است، ارزيابى كن ببين آن قدر هست و آن قدر نور و قدرت دارد كه تو را برساند، و آن هم در حالى برساند كه: «مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ» پشتت هم سبك باشد و با انبوه گناهان وارد عالم قيامت نشوى.