چه بسيار پيش آيد آن كه نصيحت مى كند و كارش به خير ما منجر مى شود، به ظاهر ناصح و خيرخواه ما نيست. و آن كه جهت اندرز و خيرخواهى نزد او روند خيانت مى ورزد.
پس تصور نكن هميشه عمل هر جفاكارى به ضرر تو تمام مى شود و نيز مسرور هم مباش كه هر خيرخواهى در عمل حتماً خيرخواهى او براى تو نتيجه بخش باشد. گاهى از سختى هايى فرار كرده ايم كه لطف بوده و گاهى به خوبى هايى نزديك شده ايم كه سختى بوده گفت:
هر كه گريزد ز خراجات شام خار كن غول بيابان شود
هركس خواست با خروج از شهر از دادن ماليات فرار كند، خاركن غول بيابان مى شود. حال با فشارهايى كه غول بيابان به او مى آورد او را برمى گرداند به تعادلى كه بايد پيدا مى كرد. يا به تعبير ديگر:
هر آن كس نياموخت ز آموزگار بياموزد از گردش روزگار
اگر در مسير الهى قرار گيريم همه چيز در جهت تعالى و پرورش ما قرار مى گيرد، چه سختى ها و چه راحتى ها، ولى روى هم رفته بسيار پيش مى آيد آن كس را كه فكر مى كنيم ناصح و پارتى ما است، خيرخواه ما نيست و ما را گرفتار شرايطى مى كند كه به هلاكت ما منجر مى شود. برعكسِ آن كسى كه ظاهراً با چهره خشنِ خود اميال ما را جواب نمى دهد، وسيله ى نجات ما خواهد بود، هرچند ما از آن گريزان باشيم. گفت:
در حقيقت دوستانت دشمن اند كه ز حضرت باز و مشغولت كنند
هركس ما را از تعلقات دنيايى دور كند دوست است و هر كس ما را به تعلقات دنيايى و جنبه هاى آلوده دنيا نزديك كند دشمن است، هر چند اين فرد در لباس پدر و مادر باشد. مثلًا اگر مسئول زندانِ اسيرانِ در دست عراق به آن ها بگويد از امروز فقط يك وعده غذا به شما مى دهم ممكن است آنها در ابتدا جا بخورند، اما بعد متوجه مى شوند اين تهديد براى آن ها بد هم نبود و به قول خودشان عجب بهشتى بود. اما اگر كسى با ظاهر خيرخواهانه به ما بگويد مى خواهم روزانه پنج وعده غذا به تو بدهم، بايد بدانيم اين همان ناصحِ غير ناصح است و عملًا قاتل ما است. اين جا است كه حضرت (ع) مى فرمايند چه بسيار پيش آيد آن كس كه ظاهراً ناصح و خيرخواه نيست ناصح شما است، و چه بسيار آن كه از او انتظار نصيحت مى رفت به ما خيانت كرد.