صفحه ٣٧٣

تصفیه فلز جان آدمى! اگر انسان در این مواقع به همان سه نکته اى که یونس (علیه السلام) توجه کرد توجه پیدا کند، نجات و رهایى حتمى خواهد بود:
یک: توجه به حقیقت توحید و اینکه هیچ معبود و هیچ تکیه گاهى جز «الله» نیست.
دو: پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم، و هرگونه گمان سوء درباره ذات پاک او.
سه: اعتراف به گناه و تقصیر خویش.
شاهد این سخن، حدیثى است که در درّ المنثور از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که فرمود: «یکى از نام هاى خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت مى رسد، و هرگاه با آن چیزى را طلب کند به او مى دهد، دعاى «یونس» است.
شخصى عرض کرد: اى رسول خدا! آیا آن دعا مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز مى شود؟ فرمود: هم مربوط به یونس بود و هم تمام مؤمنان، هنگامى که خدا را با آن مى خوانند. آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده اى: (وَکَذَلِکَ نُنجِی الْمُؤْمِنِینَ)؟ این دلیل بر آن است که هر کس چنین دعایى کند خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است».(1)
نیازى به تذکر نیست که منظور فقط خواندن الفاظ نیست، بلکه پیاده شدن حقیقت آن در درون جان انسان است، یعنى همراه خواندن این الفاظ، تمام وجود او با مفهوم آن هماهنگ شود.
نکته دیگر این که مجازات هاى الهى دو گونه است: یکى از آن ها عذاب «استیصال» است، یعنى مجازات نهایى که براى نابودى افراد غیرقابل اصلاح فرا مى رسد که هیچ دعایى در آن هنگام سودمند نیست، چراکه بعد از فرونشستن طوفان بلا کارهاى گذشته خود را تکرار مى کنند.