صفحه ٨٩

شرط مهم قبولى توبه(1)
بارها گفته ایم که توبه، تنها استغفار یا ندامت از گذشته و حتى تصمیم نسبت به ترک در آینده نیست، بلکه علاوه بر این ها شخص گنهکار باید در مقام جبران برآید.
اگر واقعاً حیثیت زن یا مرد پاک دامنى را لکه دار ساخته، براى قبولى توبه خود باید سخنان خویش را دربرابر تمام کسانى که این تهمت را از او شنیده اند تکذیب کند و به اصطلاح: اعاده حیثیت نمایند. در آیه پنجم سوره نور آمده است:
(اِلاَّ الَّذِینَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا فَاِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ)؛ «مگر کسانى که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند (که خداوند آنها را مى بخشد) زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است».
آوردن جمله «و اصلحوا» بعد از جمله «تابوا» اشاره به همین حقیقت است، که باید این گونه اشخاص از گناه خود توبه کنند و در مقام اصلاح فسادى که مرتکب شده اند برآیند. این صحیح نیست که یک نفر در ملأعام (یا از طریق مطبوعات و وسایل ارتباط جمعى) دیگرى را به دروغ متهم کند و بعد در خلوت خود، استغفار نموده، از پیشگاه خدا تقاضاى عفو نماید. خداوند هرگز چنین توبه اى را قبول نخواهد کرد. لذا در چند حدیث از پیشوایان اسلام نقل شده که در جواب این سؤال: «آیا کسانى که تهمت ناموسى مى زنند، بعد از اجراى حد شرعى و بعد از توبه، شهادتشان قبول مى شود یا نه؟» فرمودند: «آرى» وهنگامى که سؤال کردند: «توبه او چگونه است؟» فرمودند: «نزد امام (یا قاضى) مى رود و مى گوید: «من به فلان کس تهمت زدم و از آنچه گفته ام توبه مى کنم».(2)