پیامبران در مسیر نجات انسان ها برمى دارد، مى گوید: (وَمَا تَوْفِیقِی اِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَاِلَیْهِ أُنِیبُ)؛ «موفقیت من تنها از ناحیه خداست، بر او توکل کردم و به سوى او بازمى گردم».(1)
ولى آنچه مسلّم است این است که در کنار همه این بحث ها، اساس و پایه کسب روزى، تلاش و فعالیت صحیح و مثبت و سازنده و دور از هرگونه افراط و تفریط است، و روزى هایى که بدون تلاش به انسان مى رسد، جنبه فرعى دارد نه اساسى، و شاید به همین دلیل، على (علیه السلام) در کلمات قصارش در درجه اول، روزى هایى را ذکر مى کند که انسان به دنبال آن مى رود، سپس روزى هایى که به دنبال انسان مى آید: «یَابنَ آدَمَ، الرِّزقُ رِزقانِ رِزقٌ تَطلُبُهُ وَرِزقٌ یَطلُبُکَ؛ اى فرزند آدم! روزى دو گونه است: یکى آن روزى اى که تو به دنبال آن مى روى، و دیگرى روزى اى که به دنبال تو مى آید».(2)
مواسات با دیگران
در آیات 70 تا 72 سوره نحل، به تنگ نظرى و بخل بسیارى از انسان ها اشاره شده که حاضر نیستند از مواهب بیشترى که در اختیار دارند به زیردستان خود ببخشند (مگر کسانى که در مکتب تربیتى انبیا و رهبران الهى پرورش یافته اند).
در ذیل همین آیات در روایاتى بر «مساوات و مواسات» تأکید شده است، از جمله در تفسیر على بن ابراهیم در ذیل آیات فوق مى خوانیم: «لا یَجوزُ لِلرَّجُلِ أن یَخُصَّ نَفسَهُ بِشَىءٍ مِنَ المأکولِ دونَ عِیالِهِ؛ براى انسان سزاوار نیست که در خانه غذاى اختصاصى داشته باشد و از چیزى بخورد که خانواده او نمى خورد».(3)