صفحه ٢٤٤

از این تعبیرات به خوبى استفاده مى شود که بهترین دعا این است که از مسأله ربوبیت پروردگار آغاز شود. درست است که نام مبارک «الله» جامع ترین نام خداست، ولى از آنجا که تقاضا از محضر پرلطف او با مسأله ربوبیت تناسب دارد، ربوبیتى که از ناحیه خداوند از نخستین لحظات وجود انسان آغاز مى شود و تا آخر عمر او و بعد از آن ادامه دارد، وانسان را غرق الطاف الهى مى کند، خواندن خداوند به این نام در آغاز دعاها از هر نام دیگر مناسب تر و شایسته تر است.(1)

تلاش براى معاش، هم ردیف جهاد(2)
در آیه بیستم سوره مزمل آمده است: (... وَآخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الاَْرْضِ یَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ...)؛ «و گروهى دیگر براى به دست آوردن فضل الهى (و کسب روزى) به سفر مى روند، و گروهى دیگر در راه خدا جهاد مى کنند...».
در آیه فوق، تلاش براى زندگى در کنار «جهاد فى سبیل الله» قرار داده شده و این نشان مى دهد که اسلام براى این موضوع اهمیت زیادى قائل است. چرا چنین نباشد در حالى که یک ملّت فقیر و گرسنه و محتاج به بیگانه، هرگز استقلال و عظمت و سربلندى نخواهد یافت، و اصولاً «جهاد اقتصادى» بخشى از «جهاد با دشمن» است.
در این زمینه جمله اى از عبدالله بن مسعود، صحابى معروف نقل شده است که مى گوید: «أَیُّما رَجُلٍ جَلَبَ شَیئاً اِلى مَدِینَةٍ مِن مَدائِنِ المُسلِمِینَ، صابِراً مُحتَسِباً، فَباعَهُ بِسِعرِ یَومِهِ، کانَ عِندَ اللّهِ بِمَنزِلَةِ الشُّهَداءِ، ثُمَّ قَرَأَ: وآخَرُونَ یَضرِبُونَ فِى الأَرضِ...؛ هر کس متاعى را به یکى از شهرهاى مسلمانان ببرد و زحمات خود را