صفحه ٢٤٣

و فرشتگان و بندگان صالح، هنگام دعا سخن خود را با «ربنا» یا «ربى» شروع مى کردند.
آدم (علیه السلام) مى گوید: (رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا)؛ «پروردگارا! من و همسرم به خود ستم کردیم!». نوح (علیه السلام) عرض مى کند: (رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ)؛ «پروردگارا! من و پدر و مادرم را بیامرز!». ابراهیم (علیه السلام) مى گوید: (رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ)؛ «پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را در روزى که حساب بر پا مى شود ببخش!».
یوسف (علیه السلام) مى گوید: (رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِی مِنَ الْمُلْکِ)؛ «پروردگارا! بهره اى از حکومت به من رحمت فرموده اى».
موسى (علیه السلام) مى گوید: (قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهِیرا لِّلْمُجْرِمِینَ)؛ «پروردگارا! به شکرانه نعمتى که به من دادى، هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم بود».
سلیمان (علیه السلام) مى گوید: (قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِی وَهَبْ لِی مُلْکًا لاَّ یَنبَغِی لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِی اِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ)؛ «پروردگارا! مرا ببخش و حکومتى به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد!».
عیسى (علیه السلام) عرض مى کند: (رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَیْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ)؛ «اى پروردگار ما! از آسمان مائده اى بر ما نازل کن».(1)
پیامبر بزرگ اسلام (صلی الله علیه و آله) عرضه مى دارد: (رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ)؛ «پروردگارا! از وسوسه هاى شیاطین به تو پناه مى برم!».(2)
و مؤمنان ـ طبق آیات آخر سوره آل عمران ـ چندین بار این تعبیر را تکرار مى کنند، ازجمله مى گویند: (رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً)؛ «پروردگارا! این آسمان ها و زمین پهناور را بیهوده نیافریده اى».