صفحه ٣٤٠

ب) آداب تحیّت گفتن و سلام(1)
در آیه 86 سوره نساء خداوند مى فرماید: (وَاِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا اِنَّ اللّهَ کَانَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَسِیباً)؛ «هرگاه به شما تحیّت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید؛ یا (لااقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد».

تفسیر
هرگونه محبتى را پاسخ گویید

گرچه بعضى از مفسران معتقدند که پیوند و ارتباط این آیه با آیات قبل، از این نظر است که در آیات گذشته بحث هایى پیرامون جهاد بود و در این آیه دستور مى دهد که اگر دشمنان از در دوستى و صلح درآیند، شما نیز پاسخ مناسب دهید. ولى روشن است که این پیوند، مانع از این نیست که یک حکم کلى و عمومى در زمینه تمام تحیت ها و اظهار محبت هایى که از طرف افراد مختلف مى شود، باشد.
آیه در آغاز مى گوید: «هنگامى که کسى به شما تحیّت گوید پاسخ آن را به صورت بهتر بدهید و یا لااقل مانند آن پاسخ گویید»؛ (وَاِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا).
«تحیّت» در لغت از ماده «حیات» و به معنى دعا کردن براى حیات دیگرى است، چه این دعا به صورت سلام علیک (خداوند تو را به سلامت دارد) باشد و چه حیّاک الله (خداوند تو را زنده بدارد) و یا مانند آن، ولى معمولاً این کلمه هر نوع اظهار محبتى را که افراد با سخن به یکدیگر مى کنند شامل مى شود که روشن ترین مصداق آن همان موضوع سلام کردن است.
از پاره اى از روایات، همچنین تفاسیر، استفاده مى شود که اظهار محبت هاى