صفحه ٢٦٤

زیاد کرده، این باشد که همیشه براى اصلاح، تقویت، پیشرفت، تکامل و عظمت بخشیدن به یک اجتماع عظیم، از هر نظر که باشد (اقتصادى، نظامى و یا جنبه هاى معنوى و اخلاقى) از واحدهاى کوچک آن شروع مى کنند. با پیشرفت و تقویت تمام واحدهاى کوچک، اجتماع عظیم، خود به خود اصلاح و داراى عظمت خواهد شد. اسلام براى عظمت مسلمانان از این روش به نحو کامل ترى بهره بردارى نموده، دستور به تقویت و اصلاح واحدهایى داده که معمولاً افراد از کمک و اعانت و عظمت بخشیدن به آنان روى گردان نیستند.
زیرا بنیه افرادى را تقویت مى کنند که خونشان در وجود یکدیگر در گردش است، از هم فاصله اى ندارند، اعضاى یک خانواده اند، و پیداست که وقتى اجتماعات کوچک خویشاوندان و بستگان از نظر اقتصادى و جنبه هاى دیگر، آن هم با استقبال خوب، قوىّ و نیرومند شد، اجتماع عظیم آن ها نیز عظمت مى یابد و از نظر اقتصادى قوى خواهد شد. شاید حدیثى که مى گوید: «صله رحم باعث آبادى شهرها مى شود» به همین معنى اشاره داشته باشد.
قرآن قطع رحم را نیز از نشانه هاى افراد فاسق مى داند، زیرا آن ها با داشتن روح نفاق و دورویى، با بستگان و خویشاوندان خود نیز نمى توانند یک دل و یک جان باشند و در عین اینکه دم از دوستى با آن ها و علاقه به آنان مى زنند، به آن ها خیانت کرده و پیوند خود را با آنان قطع مى نمایند.

نقش صله رحم در ازدیاد عمر در سخن پیامبر گرامى (صلی الله علیه و آله)(1)
یک سلسله عوامل طبیعى در افزایش یا کوتاهى عمر دخالت دارند که بسیارى از آن ها براى بشر تاکنون شناخته شده است، همانند تغذیه صحیح دور از افراط