صفحه ٢٦٥

و تفریط، کار و حرکت مداوم، پرهیز از هرگونه مواد مخدر و اعتیادهاى خطرناک و مشروبات الکلى، دورى از هیجانات مداوم، و داشتن ایمان قوى که بتواند انسان را در ناملایمات زندگى آرامش و قدرت بخشد.
ولى علاوه بر اینها عواملى وجود دارد که ارتباط ظاهرى آن با طول عمر براى ما چندان روشن نیست، اما در روایات اسلامى روى آن تأکید شده است. به عنوان نمونه به چند روایت زیر توجه فرمایید:
الف) پیغمبر گرامى (صلی الله علیه و آله) مى فرماید: «إنَّ الصَّدَقَةَ وَصِلَةَ الرَّحِمِ تَعمُرانِ الدِّیارِ، وَتزیدانِ فی الأعمارِ!؛ انفاق در راه خدا و صله رحم خانه ها را آباد، و عمرها را طولانى مى کند».(1)
ب) در حدیث دیگرى از همان بزرگوار آمده است: «مَن سَرَّهُ أن یَبسُطَ فی رِزقِهِ وَیُنسى لَهُ فی أجَلِهِ فَلیَصِل رَحِمَهُ؛ کسى که دوست دارد رزقش افزون شود و اجلش به تأخیر افتد صله رحم به جا آورد».(2)
ج) درمورد بعضى از معاصى، مانند زنا روایاتى وارد شده که مى گوید از عمر انسان مى کاهد، ازجمله در حدیثى معروف، پیامبر (صلی الله علیه و آله) مى فرماید: «یا مَعشَرَ المُسلِمینَ إیّاکُم وَالزِّنا فإنَّ فیهِ سِتَّ خِصالٍ: ثَلاثٌ فى الدُّنیا، وَثَلاثٌ فیالآخِرَةِ، أمّا الَّتی فیالدُّنیا فإنَّهُ یَذهَبُ بِالبَهاءِ، وَیُورِثُ الفَقرَ، وَیَنقُصُ العُمرَ؛ اى مسلمانان! از زنا بپرهیزید که شش پیامد سوء دارد، سه چیز در دنیا، و سه چیز در آخرت: آن سه چیز که در دنیاست: بها و نورانیت را از انسان مى برد، فقر و تنگدستى به بار مى آورد، و از عمر انسان مى کاهد».(3)
د) امام باقر (علیه السلام) مى فرماید: «البِرُّ وَالصَّدَقَةُ السِّرِّ یَنفیانِ الفَقرَ وَیَزیدانِ فیالعُمُرِ