مِنَ الیَقینِ؛ ایمان یک درجه برتر از «اسلام» است، و «تقوا» درجه اى بالاتر از «ایمان»، و «یقین» درجه اى برتر از «تقوا» است و میان مردم هیچ چیز کمتر از «یقین» تقسیم نشده است».(1)
این بحث را با شعر معروفى که حقیقت تقوا را ضمن مثال روشنى بیان کرده، پایان مى دهیم:
خل الذنوب صغیرها وکبیرها فهو التقى
و اصنع کماش فوق ار فى الشوک یحذر ما یرى
لا تحقرن صغیرة ان الجبال من الحصى
«گناهان کوچک و بزرگ را ترک گوى و تقوا همین است؛ و همچون کسى باش که از یک «خار زار» مى گذرد و لباس و دامان خود را چنان جمع مى کند که خار بر دامانش ننشیند، و پیوسته مراقب اطراف خویش است؛ هرگز گناهى را کوچک مشمر که کوه هاى بزرگ از سنگریزه هاى کوچک تشکیل شده است!».
آثار تقوا در روح و در اجتماع(2)
1. ایمان به غیب
افرادى که به عالم ماوراى حسّ معتقدند و به خداى غیرقابل رؤیت اعتقاد دارند، درحقیقت مرز ماده را شکافته و خویش را از چهار دیوارى ماده گذرانده اند. اینان دیدى وسیع پیدا مى کنند و روح خویش را با جهان بزرگ ترى ارتباط مى دهند.
آن ها از مرتبه حیوان و افراد مادى که از حیوان پست ترند، گام فراتر نهاده، درک و دیدشان آنان از مرتبه درک و دید حواس ظاهرى گذشته، به چیزهایى پى مى برند که حواس ظاهرى، قدرت درک آن را ندارند.