صفحه ٣٠٩

هیچ کس غیبت نکنى، اگر پشت سر از او بد گویند دفاع کنى، عیوبش را مستور دارى، و فضایلش را آشکار سازى، با دشمنانش همنشین نشوى، و دوستانش را دشمن ندارى. هنگامى که چنین کنى فرشتگان الهى گواهى مى دهند که تو به سراغ او رفته اى و براى خدا از او علم آموخته اى، نه براى خلق خدا».(1)

ب) بلند کردن صدا در کنار قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله)
جمعى از علما و مفسران گفته اند: آیات آغازین سوره حجرات (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاتَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ) همان گونه که از بلند کردن صدا نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) در زمان حیاتش نهى مى کند، بعد از وفاتش را نیز شامل مى شود.(2)
اگر منظور آن ها شمول عبارت آیه است، ظاهر آیه مخصوص زمان حیات رسول الله (صلی الله علیه و آله) است، زیرا مى گوید: «صداى خود را برتر از صداى او نکنید» و این در حالى ممکن است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) حیات جسمانى داشته باشد و سخن بگوید. ولى اگر منظور، مناط و فلسفه حکم است که در این گونه موارد روشن است و اهل عرف الغاى خصوصیت مى کنند، تعمیم مذکور بعید به نظر نمى رسد، زیرا مسلم است که هدف در اینجا رعایت ادب و احترام نسبت به ساحت قدسى پیامبر (صلی الله علیه و آله) است، بنابراین هرگاه بلند کردن صدا در کنار قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نوعى هتک و بى احترامى باشد بدون شک جایز نیست، مگر اینکه به صورت اذان نماز، یا تلاوت قرآن، یا ایراد خطابه و امثال آن باشد که در این گونه موارد، نه در حیات پیامبر (صلی الله علیه و آله) ممنوع است و نه در ممات او.
در حدیثى در اصول کافى از امام باقر (علیه السلام) درباره ماجراى وفات امام