معارف بوک

2. پاداش اخلاص
قرآن مجید نجات یوسف (علیه السلام) را از این گرداب خطرناک که همسر عزیز بر سر راه او ایجاد کرده بود، به خدا نسبت مى دهد و مى گوید: ما سوء و فحشاء را از یوسف برطرف ساختیم.
ولى با توجه به جمله بعد که مى گوید: «او از بندگان مخلص ما بود» این حقیقت روشن مى شود که خداوند بندگان مخلص خود را هرگز در این لحظات بحرانى تنها نمى گذارد و کمک هاى معنوى خود را از آنان دریغ نمى دارد، بلکه با الطاف خفیه خود و مددهاى غیبى که توصیف آن با هیچ بیانى ممکن نیست، بندگان خود را حفظ مى کند و این درواقع پاداشى است که خداى بزرگ به این گونه بندگان مى بخشد، پاداش پاکى و تقوا و اخلاص.
همچنین تذکر این نکته نیز لازم است که در آیات قرآن، یوسف (علیه السلام) جزء بندگان «مخلَص» (بر وزن مطلق) به صورت اسم مفعولى ذکر شده، یعنى خالص شده، نه «مخلِص» (بر وزن محسن) به صورت اسم فاعلى که به معنى خالص کننده است.
دقت در آیات قرآن نشان مى دهد که «مخلِص» (به کسر لام) بیشتر در مواردى به کار رفته که انسان در مراحل نخستین تکامل و در حال خودسازى بوده است (فَاِذَا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ)؛ «هنگامى که سوار بر کشتى مى شوند خدا را با اخلاص مى خوانند»(1)، (مَا أُمِرُوا اِلاَّ لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ)؛ «به آن ها دستورى داده نشد جز اینکه خدا را بپرستند و دین خود را براى او خالص کنند».(2)
ولى «مخلَص» (به فتح لام) به مرحله عالى که پس از مدتى جهاد با نفس،