صفحه ٣١٧

ازجمله وظایف میزبان در پیشگاه خدا این است که غذایى را که آماده ساخته تحقیر نکند، چراکه نعمت خدا هرچه باشد عزیز و محترم است، ولى میان مترفین و افراد تکلف کننده معمول است که هرقدر سفره را رنگین کنند، مى گویند: چیز ناقابلى است و لایق شما نیست! میهمان نیز وظیفه دارد آن را کوچک نشمرد. در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم: «هَلَکَ امروٌ إحتَقَرَ لاِخیهِ ما یَحضُرُهُ وَهَلَکَ امرُوٌ احتَقَرَ لاِخیهِ ما قَدَّمَ إلَیهِ؛ میزبانى که آنچه را براى برادرش آماده ساخته، کوچک بشمرد هلاک (و گمراه) شده است، همچنین میهمانى که آنچه را که نزد او حاضر کرده اند کوچک بشمرد گمراه است».(1)
اسلام به قدرى در گرامى داشتن میهمان موشکاف است که مى گوید: هنگامى که میهمان وارد مى شود به او کمک کنید، اما براى رفتن از منزل به او کمک نکنید، مبادا تصور کند مایل به رفتن او هستید.(2)

4. وظایف میهمان
همیشه مسئولیت ها جنبه متقابل دارد، یعنى همان گونه که میزبان وظایف مهمى دربرابر میهمان دارد، میهمان نیز وظایف قابل ملاحظه اى دارد. علاوه بر آنچه در احادیث بالا ذکر شد، میهمان موظف است آنچه را که صاحب خانه درمورد منزلش پیشنهاد مى کند انجام دهد، براى نمونه، هر جا را براى نشستن پیشنهاد مى کند بپذیرد. امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: «إذا دَخَلَ أحَدُکُم عَلى أخیهِ فی رَحلِهِفَلیَقعُد حَیثُ یَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحلِ، فإنَّ صاحِبَ الرَّحلِ أعرَفُ بِعَورَةِ بَیتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَیهِ؛ هنگامى که یکى از شما وارد منزل برادر مسلمانش مى شود جایى بنشیند که