صفحه ٢٤٢

به همین دلیل دعا هنگام حوادث سخت و طاقت فرسا به انسان قدرت و نیرو و امیدوارى و آرامش مى بخشد و از نظر روانى اثر غیرقابل انکارى دارد.

آداب دعا کردن(1)
در آیه هفتم سوره مؤمن مى خوانیم: (... رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ)؛ (فرشتگان حامل عرش مى گویند:) «پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است. پس کسانى را که توبه کرده و راه تو را پیروى مى کنند بیامرز و آن ها را از عذاب دوزخ نگاه دار!».
در این آیات، حاملان عرش الهى راه و رسم دعا را به مؤمنان مى آموزند. نخست: تمسک به ذیل نام پروردگار (ربنا).
سپس ستودن او به صفات جمال و جلالش و مدد خواستن از مقام رحمت و علم بى پایانش (رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْماً).
بعد وارد شدن در دعا، خواستن وسایل به ترتیب اهمیت، و قرین کردن با شرایطى که زمینه استجابت را فراهم مى سازد (وَعِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ). و سرانجام، پایان دادن دعا با ذکر اوصاف جمال و جلال او و توسل مجدد به ذیل رحمتش. جالب توجه اینکه حاملان عرش در این دعا روى پنج وصف از مهم ترین اوصاف الهى تکیه مى کنند: ربوبیت، رحمت، قدرت، علم و حکمت او.

چرا دعاها با «ربّنا» شروع مى شود؟
مطالعه آیات قرآن مجید نشان مى دهد که «اولیاء الله» اعم از پیامبران