معارف بوک

شد که حاضر نبود از غذایم بخورد جز اینکه شهادتین بگویم، من از این شرم داشتم که او از سر سفره من برخیزد بى آنکه غذا خورده باشد، لذا شهادت دادم!
ابى گفت: من هرگز از تو راضى نمى شوم مگر اینکه در برابر او بایستى و سخت توهین کنى! عقبه این کار را کرد و مرتد شد و سرانجام در جنگ بدر در صف کفار به قتل رسید و رفیقش «ابى» نیز در جنگ احد کشته شد.(1)
آیات فوق نازل گردید و سرنوشت مردى را شرح داد که در این جهان گرفتار دوست گمراهش شد و به راه او رفت.
بارها گفته ایم که شأن نزول ها گرچه خاص است، ولى هرگز مفهوم آیات را محدود نمى کند، بلکه کلیت آن شامل تمام افراد مشابه مى شود».

تفسیر
دوست بد مرا گمراه کرد!
روز قیامت صحنه هاى عجیبى دارد که بخشى از آن در آیات مورد بحث خاطرنشان شده، ازجمله حسرت فوق العاده ظالمان از گذشته خویش؛ نخست مى فرماید: «به خاطر آور روزى را که ظالم دست خویش را از شدت حسرت به دندان مى گزد، مى گوید: اى کاش با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) راهى برگزیده بودم!»؛ (وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلاً).
سپس اضافه مى کند که این ظالم بیدادگر که در دنیایى از تأسف فرو رفته، مى گوید: «اى واى بر من! کاش فلان شخص گمراه را دوست خود انتخاب نکرده بودم!» (یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلانًا خَلِیلاً).
روشن است که منظور از «فلان» همان شخصى است که او را به گمراهى