صفحه ٣٦

و حقیقت، آن چنان درهم کوبیده شدند که حتى صداى آهسته اى از آنان به گوش نمى رسد.

نکته ها:
1. محبت على (علیه السلام) در دل هاى مؤمنان

در بسیارى از کتب حدیث و تفسیر اهل تسنن (علاوه بر شیعه) روایات متعددى مربوطه به شأن نزول آیه (اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدّاً) از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که نشان مى دهد نخستین بار این آیه درمورد على (علیه السلام) نازل گردیده است، ازجمله «علامه زمخشرى» در کشاف و «سبط ابن الجوزى» در تذکره و «گنجى شافعى» و «قرطبى» در تفسیر مشهورش و «محب الدین طبرى» در ذخائر العقبى و «نیشابورى» در تفسیر معروف خود، و «ابن صباغ مالکى» در فصول المهمه و «سیوطى» در درّ المنثور و «هیثمى» در صواعق المحرقه، و «آلوسى» در روح المعانى.
الف) «ثعلبى» در تفسیر خود از «براء بن عازب» چنین نقل مى کند:
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به على (علیه السلام) فرمود: «قُل اللّهُمَّ اجعَل لی عِندَکَ عَهداً، وَاجعَل لی فی قُلوبِ المومِنینَ مَوَدَّةً، فَأنزَلَ اللّهُ تَعالى: إنَّ الَّذینَ آمَنوا وعَمِلوا الصّالِحاتِ سَیَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمنُ وُدّاً؛ بگو: «خداوندا! براى من عهدى نزد خودت قرار ده و در دل هاى مؤمنان مودت مرا بیفکن!» در این هنگام، آیه (اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا...) نازل گردید.(1)
عین همین عبارت یا با کمى اختلاف در بسیارى از کتب دیگر آمده است.
ب) در بسیارى از کتب اسلامى این معنى از ابن عباس نقل شده که مى گوید: «نُزِّلَت فی عَلِىِّ بنِ أبی طالِبٍ «إنَّ الَّذینَ آمَنوا وَعَمِلوا الصّالِحاتِ سَیَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمنُ