صفحه ٤٥٦

و برق هاى آن را به روشن ترین وجهى بیان مى کند، حوادثى که هر انسان هوشمندى را مى تواند بیدار کند، بلکه ناهوشمندان را نیز هوشیار مى سازد.
در حدیثى مى خوانیم که امیرمؤمنان على (علیه السلام) از کسى شنید که دنیا را مذمت مى کند وآن را فریبنده مى شمرد فرمود: «أیُّها الذّامُّ لِلدُّنیا المُغتَرُّ بِغُرورِها، المَخدوعُ بِأباطیلِها، أتَغتَرُّ بِالدُّنیا ثُمَّ تَذُمُّها، أنتَ المُتَجَرِّمُ عَلَیها أم هِیَ المُتَجَرِّمَةُ عَلَیکَ؟ مَتى استَهوَتکَ؟ أم مَتى غَرَّتکَ؟ أبِمَصارِعِ آبائِکَ مِنَ البِلى؟ أم بِمَضاجِعِ اُمَّهاتِکَ تَحتَ الثَّرى؟... إنَّ الدُّنیا دارُ صِدقٍ لِمَن صَدَقَها، وَدارُ عافِیَةٍ لِمَن فَهِمَ عَنها، وَدارُ غِنىً لِمَن تَزَوَّدَ مِنها، وَدارُ مَوعِظَةٍ لِمَنِ اتَّعَظَ بِها، مَسجِدُ أحِبّاءِ اللّهِ، وَمُصَلّى مَلائِکَةِ اللّهِ، وَمَهبِطُ وَحىِ اللّهِ، وَمَتجَرُ أولِیاءِ اللّهِ...؛ اى کسى که دنیا را نکوهش مى کنى! در حالى که خود به غرور دنیا گرفتار شده اى و فریفته باطل هاى آن هستى. تو خود به دنیا مغرور شده اى، سپس از آن مذمت مى کنى؟ تو از جرم دنیا شکایت دارى، یا دنیا باید از جرم تو شکایت کند؟ کى دنیا تو را فریب داده است؟ آیا به وسیله محل سقوط پدرانت در دامن فنا، و یا خوابگاه مادرانت در زیر خاک، تو را فریب داده است؟... اما بدان! این دنیا جایگاه صدق و راستى است براى کسى که با آن به راستى رفتار کند، و خانه تندرستى است براى کسى که از آن چیزى بفهمد، و سراى بى نیازى است براى آن کسى که از آن توشه برگیرد، و محل اندرز است براى کسى که از آن اندرز گیرد. دنیا مسجد دوستان خداست و نمازگاه فرشتگان پروردگار، و محل نزول وحى الهى و تجارت خانه اولیاى حق!...».(1)

غرور و یأس(2)
در آیات 15 و 16 سوره فجر مى خوانیم: (فَأَمَّا الاِْنسَانُ اِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ * وَأَمَّا اِذَا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ...).