صفحه ٣٦٠

این آیه که توصیفى از صحنه هاى قیامت است به خوبى نشان مى دهد که منظور از «ساعت» در آیه قبل نیز روز رستاخیز است، روز از هم گسستن پیوندهاى دوستى، مگر پیوندهایى که براى خدا و به نام خدا برقرار شده است.
تبدیل شدن این گونه دوستى ها به دشمنى در آن روز، طبیعى است، چراکه هر کدام از آن ها دیگرى را عامل بدبختى و بیچارگى خود مى شمرد: تو بودى که این راه را به من نشان دادى و مرا به سوى آن دعوت کردى، تو بودى که دنیا را در نظر من زینت دادى و مرا به آن تشویق نمودى، تو بودى که مرا غرق غفلت و غرور ساختى و از سرنوشتم بى خبر کردى.
تنها پرهیزکاران اند که پیوند دوستى آن ها جاودانى است، چراکه بر محور ارزش هاى جاودانى دور مى زند، و نتایج پربارش در قیامت آشکارتر مى شود و به آن استحکام بیشترى مى بخشد.
طبیعى است که دوستان در امور زندگى کمک یکدیگرند؛ اگر دوستى آن ها براساس شر و فساد باشد در جرم یکدیگر شریک اند و اگر براساس خیر و صلاح باشد در پاداش یکدیگر شریک مى باشند، بنابراین جاى تعجب نیست که دوستى نوع اول در آنجا به دشمنى تبدیل شود، و دوستى نوع دوم به دوستى محکم تر.
امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: «ألا کُلُّ خِلَّةٍ کانَت فِى الدُّنیا فی غَیرِ اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ فَاِنَّها تَصیرُ عَداوَةً یَومَ القِیامَةِ؛ بدانید که هر دوستى اى که در دنیا براى خدا نباشد در قیامت به عداوت و دشمنى تبدیل مى شود».(1)

دوستان بى وفا(2)
دوستانى که به عشق بهره گیرى مادى دور انسان حلقه مى زنند آن چنان بى اعتنا و بى وفا هستند که در همان لحظاتى که این نعمت ها از انسان جدا