صفحه ٢٨٧

سپس به صورت یک استثنا به ذکر اوصاف انسان هاى شایسته ضمن بیان نه صفت از اوصاف برجسته آن ها پرداخته، مى گوید: «مگر نمازگزاران»؛ (اِلاَّ الْمُصَلِّینَ).
«همان نمازگزارانى که نمازهاى خود را تداوم مى بخشند»؛ (الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلاتِهِمْ دَائِمُونَ).
این نخستین ویژگى آن هاست که ارتباط مستمر با درگاه پروردگار متعال دارند و این ارتباط از راه نماز تأمین مى شود، نمازى که انسان را از فحشا و منکر بازمى دارد، نمازى که روح و جان انسان را پرورش مى دهد و او را همواره به یاد خدا نگه مى دارد و این توجه مستمر مانع از غفلت و غرور، و فرورفتن در دریاى شهوات، و اسارت در چنگال شیطان و هواى نفس مى شود.
بدیهى است که منظور از مداومت بر نماز این نیست که همیشه در حال نماز باشند، بلکه منظور این است که در اوقات معین، نماز را انجام مى دهند.
اصولاً هر کار خیرى آنگاه در انسان اثر مثبت مى گذارد که تداوم داشته باشد، و لذا در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: انّ احبّ الاعمال الى الله مادام وان قل: «محبوب ترین اعمال نزد خدا چیزى است که مداومت داشته باشد، هرچند کم باشد».(1)
قابل توجه اینکه در حدیثى از امام باقر (علیه السلام) درباره این آیه مى خوانیم: منظور این است که هرگاه انسان چیزى از نوافل را بر خود فرض مى کند همواره به آن ادامه دهد.(2)
و در حدیث دیگرى از همان امام (علیه السلام) نقل شده که فرمود: «این آیه اشاره به