صفحه ١٣٢

اللّهُ نَبِیَّهُ فَقالَ: و لا تَستَوِى الحَسَنَةُ وَ لاَالسَّیِّئَةُ إدفَع بِالَّتی هِىَ أَحسَنُ، قالَ ادفَع سَیِّئَةَ مَن أساءَ إلَیکَ بِحَسَنَتِکَ، حَتّى یَکُونُ الَّذی بَینَکَ وَ بَینَهُ عَداوَةٌ کَأنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ؛ خداوند پیامبرش را به این آداب مؤدب ساخته و فرموده است: نیکى و بدى یکسان نیست، بدى را با روشى که بهترین روش است دفع کن، یعنى عمل کسانى را که در حق تو بد کرده اند به نیکى پاسخ ده، تا کسانى که با تو عداوت دارند دوست صمیمى شوند».(1)

انسان دربرابر طوفان وسوسه ها
در مسیر دور و درازى که انسان به سوى سعادت و جلب رضاى خدا دارد گردنه هاى صعب العبورى هست که شیاطین در آنجا کمین کرده اند و اگر انسان تنها بماند هرگز توانایى پیمودن این راه را ندارد، باید دست به دامن لطف الهى زند و با تکیه و توکل بر او این راه پرخطر را بپیماید و هرگاه طوفان ها شدید و شدیدتر مى شود او بیشتر به سایه لطف خدا پناه برد. در حدیثى مى خوانیم که در حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) یکى بدگویى دیگرى را کرد و آتش خشم در دل آن دیگرى افروخته شد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «إنّی لاَعلَمُ کَلِمَةً لَو قالَها لَذَهَبَ عَنهُ الغَضَبُ: أعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ؛ من سخنى مى دانم که اگر شخص خشمگین آن را بگوید خشمش فرو مى نشیند، و آن جمله أعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجِیم است. مرد خشمگین عرض کرد: «أمَجنُوناً تَرانِى: فکر مى فرمایید من دیوانه ام (و شیطان در پوست من رفته است)»؟
پیامبر (صلی الله علیه و آله) به قرآن استناد فرمود و این آیه را تلاوت کرد: (وَاِمَّا یَنزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ)؛ «هرگاه وسوسه هاى شیطانى به سراغ تو بیاید به خدا