صفحه ٦٦

در ذیل این حدیث مقام و موقعیّت آن ها برتر و بالاتر از افسران و مرزدارانى شمرده شده که دربرابر هجوم دشمنان اسلام پیکار مى کنند به این دلیل که آن ها نگهبانان عقاید و فرهنگ اسلام اند، در حالى که این ها حافظ مرزهاى جغرافیایى هستند، به یقین ملّتى که مرزهاى عقیده اى و فرهنگى او، مورد حملات دشمن قرار گیرد و نتواند به خوبى از آن دفاع کند در مدّت کوتاهى از نظر سیاسى و نظامى نیز شکست خواهد خورد.

موقعیّت دانشمندان(1)
در آیه هجدهم سوره آل عمران آمده است: (شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ اِلَهَ اِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِکَةُ وَأُولُوا الْعِلْمِ قَآئِمَاً بِالْقِسْطِ...)؛ «خداوند (با ایجادِ نظامِ هماهنگ جهانِ هستى،) گواهى مى دهد که معبودى جز او نیست؛ و فرشتگان و صاحبان دانش (نیز بر این مطلب) گواهى مى دهند؛ در حالى که (خداوند) قیام به عدالت دارد...».
در این آیه، دانشمندان واقعى در ردیف فرشتگان قرار گرفته اند و این مسأله امتیاز دانشمندان را بر دیگران اعلام مى کند، و نیز از آیه استفاده مى شود که امتیاز دانشمندان از این نظر است که در پرتو علم خود، از حقایق اطلاع یافته و به یگانگى خدا که بزرگ ترین حقیقت است معترف اند.
روشن است که آیه، همه دانشمندان را شامل مى شود و اگر در بعضى از روایات که در ذیل این آیه وارد شده (أُولُوا الْعِلْمِ) به ائمه اطهار (علیه السلام) تفسیر گردیده از این نظر است که آنان، روشن ترین مصداق (أُولُوا الْعِلْمِ) هستند.
مرحوم طبرسى در مجمع البیان ضمن تفسیر آیه، از جابر بن عبدالله انصارى از پیامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل مى کند که فرمود: «ساعَةٌ مِن عالِمٍ یَتَّکِئُ عَلى فِراشِهِ