مادى آن چنان بر آن ها مسلّط بود که مانع از پذیرش حق مى شد. بدون تردید این نور الهى این قدرت را دارد که هر قلب آماده اى را هرجا باشد به سوى خود جذب کند و به همین دلیل در آیات مورد بحث، قرآن وسیله جهاد کبیر معرفى شده است.
دعوت به استدلال منطقى در همه جا(1)
بارها در آیات قرآن مى خوانیم که از مخالفان، دلیل مطالبه مى شود، به ویژه جمله (هَاتُواْ بُرْهَانَکُمْ)؛ «دلیل خود را بیاورید» در چهار آیه از قرآن مجید آمده است (بقره/111، انبیاء/24، نمل/64 و قصص/75) و در موارد دیگرى نیز روى کلمه «برهان» تکیه ویژه شده است (برهان به معنى محکم ترین دلیلى است که همواره با صدق همراه است).
این منطق «برهان طلبى» اسلام از محتواى قوى و غنى آن حکایت مى کند، چراکه سعى دارد با مخالفان خود نیز برخورد منطقى داشته باشد، چگونه ممکن است از دیگران برهان مطالبه کند، ولى خود به آن بى اعتنا باشد؟ قرآن مجید مملو است از استدلالات منطقى و براهین علمى در سطوح مختلف براى مسائل گوناگون.
این درست برخلاف چیزى است که مسیحیّت تحریف یافته امروز روى آن تکیه مى کند، مذهب را تنها کار «دل» مى داند، عقل را از آن بیگانه معرفى مى کند و حتى تضادهاى عقلى (همچون توحید در تثلیث) را در مذهب مى پذیرد و به همین دلیل به انواع خرافات اجازه ورود به مذهب مى دهد، در حالى که اگر مذهب از عقل و استدلال جدا شود هیچ دلیلى بر حقانیت آن وجود نخواهد داشت و آن مذهب و ضد آن یکسان خواهد بود.