جالب اینکه در روایاتى که از طرق اهل بیت (علیهم السلام) به ما رسیده جمله «و بئر معطلة» به علما و دانشمندانى که در جامعه تنها مانده اند و کسى از علوم شان بهره نمى گیرد تفسیر شده است. از امام موسى بن جعفر (علیه السلام) در تفسیر جمله (وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَّشِیدٍ) نقل شده که فرمود: «البِئرُ المُعَطَّلَةُ الاِمامُ الصّامِتُ، وَالقَصرُ المَشیدُ الاِمامُ النّاطِقُ؛ چاه معطل که از آن بهره نمى گیرد، امام خاموش، و قصر محکم سربرافراشته، امام ناطق است».
نظیر همین مضمون از امام صادق (علیه السلام) نیز نقل شده است.(1)
این تفسیر در حقیقت نوعى از تشبیه است (همان گونه که حضرت مهدى (علیه السلام) و عدالت عالم گیر او در روایات به «ماءِ معین» (آب جارى) تشبیه شده است) یعنى هنگامى که امام در مسند حکومت قرار گیرد همچون قصر رفیع محکمى است که از دور و نزدیک دیده ها را به خود جلب مى کند و پناهگاهى براى همگان است، اما هنگامى که از مسند حکومت دور شود و مردم اطراف او را خالى کرده، نااهلان به جاى او بنشینند به چاه پر آبى مى ماند که به دست فراموشى سپرده شود، نه تشنه کامان از آن بهره مى گیرند و نه درختان و گیاهان با آن پرورش مى یابند. در همین زمینه شاعر عرب سروده اى دارد که معنایش چنین است:
«چاه متروک و قصر برافراشته مثال زیبایى براى آل محمد (صلی الله علیه و آله) است. «قصر»، مجد و عظمت آن هاست که کسى به آن نمى رسد و «چاه»، علم و دانش آن هاست که هرگز پایان نمى گیرد».(2)
وظیفه بزرگ دانشمندان(3)
در آیه 187 سوره آل عمران مى خوانیم: (وَاِذْ أَخَذَ اللّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ