صفحه ١١٥

پردازند، در ضمن مشتى اذکار اختراعى بیان کنند و بدعت هایى را رواج دهند، و اگر در حدیثى مى خوانیم که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «بادِروا اِلى رِیاضِ الجَنَّةِ؛ به سوى باغ هاى بهشت بشتابید» یاران عرض کردند: «وَ ما رِیاضُ الجَنَّةِ؟؛ باغ هاى بهشت چیست؟»
فرمود: «حِلَقُ الذِّکرِ؛ مجالس ذکر است». منظور جلساتى است که در آن علوم اسلامى احیا شود و بحث هاى آموزنده و تربیت کننده مطرح گردد، انسان ها در آن ساخته شوند و گنهکاران پاک گردند و به راه خدا آیند.

نقش مؤثر «گفتار» در سرنوشت انسان ها(1)
در آیه هجدهم سوره ق مى خوانیم: (مَا یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ اِلاَّ لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ)؛ «انسان هیچ سخنى را بر زبان نمى آورد مگر اینکه فرشته اى مراقب و آماده (براى ضبط آن) نزد او حاضر است».
در آیه هفدهم، سخن از ثبت تمامى اعمال آدمى بود: (اِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ)؛ «(به خاطر بیاورید) هنگامى را که دو فرشته راست و چپ که ملازم انسان اند اعمال او را دریافت مى دارند». در این آیه روى خصوص الفاظ و سخنان او تکیه مى کند، که دلیل آن اهمیت فوق العاده و نقش مؤثرى است که گفتار در زندگى انسان ها دارد، تا آنجا که گاهى یک جمله مسیر جامعه اى را به سوى خیر یا شر تغییر مى دهد.
و نیز به دلیل اینکه بسیارى از مردم سخنان خود را جزء اعمال خویش نمى دانند و خود را در سخن گفتن آزاد مى بینند، در حالى که مؤثرترین و خطرناک ترین اعمال آدمى همان سخنان اوست.