صفحه ٤٤٠

توبه، شهادتشان قبول مى شود یا نه؟ فرموده اند: «آرى» وهنگامى که سؤال کردند: توبه او چگونه است؟ فرموده اند: نزد امام (یا قاضى) مى رود مى گوید: «من به فلان کس تهمت زدم و از آنچه گفته ام توبه مى کنم».(1)

4. احکام قذف
در کتاب «حدود» بابى تحت عنوان «حد قذف» داریم.
«قذف» (بر وزن حذف) در لغت به معنى پرتاب کردن به سوى یک نقطه دوردست است، ولى در این گونه مواردـ همانند کلمه رمى ـ کنایه از متهم ساختن کسى به یک اتهام ناموسى است. به تعبیر دیگر: عبارت از فحش و دشنامى است که به این امور مربوط مى شود. هرگاه قذف با لفظ صریح انجام شود، به هر زبان و به هر شکل باشد حد آن هشتاد تازیانه است، و اگر صراحت نداشته باشد مشمول حکم «تعزیر» است (منظور از تعزیر، گناهانى است که حد معینى در شرع براى آن نیامده، بلکه به اختیار حاکم گذاشته شده که با توجه به خصوصیات مجرم و کیفیت جرم و شرایط دیگر، درباره مقدار آن در محدوده خاصى تصمیم مى گیرد).
حتى اگر کسى گروهى را به چنین تهمت هایى متهم سازد و به آن ها دشنام دهد و این نسبت را درباره هر یک از آن ها تکرار کند دربرابر هر کدام از این نسبت ها حد قذف دارد، اما اگر یک جا و یک مرتبه آن ها را متهم سازد اگر آن ها نیز یک جا مجازات او را مطالبه کنند، یک حد دارد، اما اگر جدا جدا اقامه دعوا کنند، دربرابر هر یک حد مستقلى دارد!
این موضوع به قدرى اهمیت دارد که اگر کسى را متهم کنند و او از دنیا برود، ورثه او مى توانند اقامه دعوا کرده و مطالبه اجراى حد کنند، البته از آنجا که این