صفحه ١٦٣

بزرگ را تشخیص مى دهند و آن را از اشعار بى ارزش متکلفان جدا مى سازند. همچنین کسانى هستند که ورزشکار نمى باشند اما به خوبى در میان ورزشکاران داورى و انتخاب مى کنند.

3. نمونه اى از روایات اسلامى در زمینه آزاداندیشى
در احادیث اسلامى نیز که در تفسیر آیات فوق، یا به طور مستقل وارد شده روى این موضوع تکیه فراوان دیده مى شود:
ازجمله در حدیثى از امام موسى بن جعفر (علیه السلام) مى خوانیم که به یار دانشمندش به نام «هشام بن حکم» فرمود: «یا هشامُ إنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالى بَشَّرَ أهلَ العَقلِ وَالفَهمِ فی کِتابِهِ، فَقالَ فَبَشِّر عِبادِ الَّذینَ یَستَمِعُونَ القَولَ فَیَتَّبِعُونَ أَحسَنَهُ أُولَـئِکَ الَّذِینَ هَدیهُمُ اللّهُ وَ أُولَـئِکَ هُم أُولُواالألبابِ؛ اى هشام! خداوند متعال به اهل عقل و فهم در کتابش بشارت داده و فرموده است: بندگانم را بشارت ده، آنان که سخنان را مى شنوند و از بهترین آن ها پیروى مى کنند، آنان کسانى هستند که خدا هدایت شان کرده و آنان صاحبان عقل و اندیشه اند».(1)
در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام) آمده است که در تفسیر آیه فوق فرمود: «هُوَ الرَّجُلُ یَسمَعُ الحَدیثَ فَیُحَدِّثُ بِهِ کَما سَمِعَهُ، لا یَزیدُ فیهِ وَ لا یَنقُصُ مِنهُ؛ این آیه درباره کسانى است که حدیثى را که مى شنوند بى کم و کاست و بدون اضافه و نقصان براى دیگران نقل مى کنند».(2)
البته منظور از این حدیث، تفسیر «فیتّبعون احسنه» مى باشد، چراکه یکى از نشانه هاى پیروى کردن از بهترین سخنان این است که انسان از خودش چیزى بر آن نیفزاید و آن را عیناً در اختیار دیگران بگذارد.