معارف بوک

5. باطل تنها در یک لباس ظاهر نمى شود
یکى از ویژگى هاى باطل این است که هر لحظه به شکلى و هر لحظه به لباس دیگرى درمى آید، تا اگر او را در یک لباس شناختند، در لباس دیگر بتواند چهره خود را پنهان سازد. در آیه فوق نیز اشاره ظریفى به این مسأله شده است، آنجا که مى گوید: کف ها نه تنها بر آب ظاهر مى گردند، بلکه در هر کوره و هر بوته اى که فلزات ذوب مى شوند کف هاى تازه به شکل جدید و در لباس تازه اى آشکار مى گردند، و به تعبیر دیگر: حق و باطل همه جا وجود دارد، همان گونه که کف ها در هر مایعى به شکل مناسب خود آشکار مى شود.
بنابراین هرگز نباید فریب تنوع صورت ها را بخوریم، بلکه باید در هر جا منتظر باشیم که باطل را با صفات ویژه اش ـ که همه جا یکسان است و در بالا اشاره شد ـ بشناسیم و آن را کنار بزنیم.

6. بقاى هر موجودى بسته به میزان سودرسانى آن است
در آیه فوق مى خوانیم: آنچه به مردم سود مى رساند باقى و برقرار مى ماند.
نه تنها آب که مایه حیات است مى ماند و کف ها از میان مى روند، بلکه در فلزات، چه آن هایى که براى «حلیه» و زینت اند و چه آن هایى که براى تهیه «متاع» و وسایل زندگى، در آنجا نیز فلز خالص که مفید و سودمند یا شفاف و زیباست مى ماند و کف ها را به دور مى افکنند.
به همین صورت، انسان ها، گروه ها، مکتب ها، و برنامه ها به همان اندازه که مفید و سودمندند، حق بقاء و حیات دارند، و اگر مى بینیم انسان یا مکتب باطلى مدتى سرپا مى ماند، به دلیل آن مقدار از حقى است که با آن آمیخته شده که به همان نسبت، حق حیات پیدا کرده است.