معارف بوک

اموال و فرزندان، وسیله آزمایش شما هستند(1)
در آیه 14 سوره تغابن مى خوانیم: (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اِنَّ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ وَأَوْلادِکُمْ عَدُوًّا لَّکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَاِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَاِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ)؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید! بعضى از همسران و فرزندانتان دشمن شما هستند، از آنها برحذر باشید؛ و اگر عفو کنید و چشم بپوشید و ببخشید، (خدا شما را مى بخشد)؛ چراکه خداوند، آمرزنده و مهربان است».

شأن نزول
در روایتى از امام باقر (علیه السلام) مى خوانیم که در مورد این آیه فرمود: هنگامى که بعضى از مردان مى خواستند هجرت کنند، همسر و فرزندانشان دامن آن ها را گرفتند و مى گفتند: تو را به خدا سوگند! هجرت نکن، زیرا اگر بروى ما بعد از تو بى سرپرست خواهیم شد. بعضى مى پذیرفتند و مى ماندند. آیه فوق نازل شد و آن ها را از قبول این گونه پیشنهادها و اطاعت فرزندان و زنان در این زمینه ها برحذر داشت، اما بعضى دیگر این تقاضاى خانواده خود را نمى پذیرفتند و به آن ها مى گفتند: به خدا قسم! اگر با ما هجرت نکنید و بعداً در (دار الهجرة) مدینه نزد ما آیید ما هرگز به شما اعتنا نخواهیم کرد. ولى به آن ها دستور داده شد که هر وقت خانواده آن ها به آن ها پیوستند گذشته را فراموش کنند و جمله (وَاِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَاِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ) ناظر به همین معنى است.(2)
از آنجا که در آیات گذشته فرمان به اطاعت بى قید و شرط خدا و رسولش