پیدایش و سرانجامش، از عوامل دیگر این کبر و غرور و تفاخر است، به همین دلیل قرآن مجید براى درهم شکستن این تفاخر و تکاثر، سرگذشت اقوام پیشین را در آیات مختلف بازگو مى کند که چگونه اقوامى با داشتن امکانات و قدرت فراوان با وسایل ساده اى نابود شده اند؛ با وزش بادها، با یک جرقه آسمانى (صاعقه)، با یک زمین لرزه، با نزول باران بیش از حد، خلاصه با «آب» و «باد» و «خاک» و گاه با «سجیل» و «پرندگان کوچک»، نابود شدند و از میان رفتند.
با این حال این همه تفاخر و غرور براى چیست؟!
علم حقیقى(1)
در آیه چهل و نهم سوره عنکبوت مى خوانیم: (بَلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِى صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا اِلاَّ الظَّالِمُونَ)؛ «ولى این آیات روشنى است که در سینه کسانى که دانش به آن ها داده شده جاى دارد و آیات ما را جز ستمکاران انکار نمى کنند».
تعبیر به «آیات بینات» بیانگر این واقعیت است که نشانه هاى حقانیت قرآن در خود آن به چشم مى خورد و در پیشانى آیات مى درخشد و دلیل آن با خود آن است. درحقیقت همچون آیات تکوینى که انسان از مطالعه آن بدون نیاز به چیز دیگر به حقیقت پى مى برد، این آیات تشریعى نیز از نظر ظاهر و محتوا چنان است که خود دلیل صدق خویش است.
از این گذشته، طرفداران این آیات و طالبان و دلدادگان آن، کسانى هستند که بهره اى از علم و آگاهى دارند، هرچند دست شان تهى و پایشان برهنه است.
به تعبیر روشن تر: یکى از راه هاى شناخت اصالت یک مکتب، بررسى حال مؤمنان به آن مکتب است، اگر گروهى نادان یا شیّاد، دور کسى را گرفتند، به نظر