معارف بوک

آمده بود، و از آنجا که یکى از موانع مهم این راه، علاقه افراطى به اموال و همسران و فرزندان است در آیات مورد بحث به مسلمان در این زمینه هشدار مى دهد، نخست مى گوید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! بعضى از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند، از آن ها بر حذر باشید».
البته نشانه هاى این عداوت کم نیست، گاهى مى خواهید به کار مثبتى همچون هجرت اقدام کنید دامان شما را مى گیرند و مانع این فیض عظیم مى شوند، و گاهى انتظار مرگ شما را مى کشند تا ثروت شما را تملک کنند، و مانند این ها.
بدون شک، نه همه فرزندان چنین اند و نه همه همسران، و لذا در آیه با تعبیر «من» تبعیضیه، به همین معنى اشاره مى کند که تنها بعضى از آن ها چنین اند، مراقب آن ها باشید.
البته این دشمنى گاهى در لباس دوستى و به گمان خدمت است و گاهى به راستى با نیت سوء و قصد عداوت انجام مى شود، و یا به قصد منافع خویش.
مهم این است که وقتى انسان بر سر دو راهى قرار مى گیرد که یک راه به سوى خدا مى رود و راه دیگر به سوى زن و فرزند، و این دو از هم جدا شده اند، باید در تصمیم گیرى تردید به خود راه ندهد و رضاى حق را بر همه چیز مقدم بشمارد، زیرا نجات دنیا و آخرت در آن است، لذا در آیه 23 سوره توبه مى خوانیم:
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ آبَاءکُمْ وَاِخْوَانَکُمْ أَوْلِیَاء إِنِ اسْتَحَبُّواْ الْکُفْرَ عَلَى الإِیمَانِ وَمَن یَتَوَلَّهُم مِّنکُمْ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ)؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید! اگر پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آنها را ولىّ (و یار و یاور و تکیه گاه) خود قرار ندهید! و کسانى از شما که آنان را ولىّ خود قرار دهند، ستمکارند».
ولى از آنجا که ممکن است این دستور بهانه اى براى خشونت و انتقام جویى و افراط توسط پدران و همسران شود بلافاصله در ذیل آیه براى تعدیل آن ها مى فرماید: «و اگر عفو کنید و صرف نظر نمایید و ببخشید، خداوند نیز شما را مشمول عفو و رحمتش قرار مى دهد چراکه خدا غفور و رحیم است».