صفحه ٢٧٦

ارزش انسان از نظر قرآن(1)
در آیه 29 سوره بقره خداوند فرموده است: (هُوَ الَّذِى خَلَقَ لَکُم مَّا فِى الأَرْضِ جَمِیعاً)؛ «او کسى است که همه آنچه را در زمین وجود دارد، براى شما آفریده».
پس از ذکر نعمت هاى گذشته، قرآن به یکى از بزرگ ترین نعمت هایى که خداوند به انسان داده، اشاره مى کند وآن، سَروَرى و حکومت زمین است.
آیه فوق، معنى عمیق و ارزنده اى دربر دارد و در آن، ارزش انسان از نظر قرآن معلوم شده است؛ مى فرماید: ارزش انسان از همه چیز بیشتر و مقام او از تمام موجودات بالاتر است.
اینجاست که درمى یابیم خداوند انسان را براى امر بسیار پرارزش و عظیمى آفریده است، همه چیز براى او آفریده شده، آفریده شده تا مالک موجودات زمین گردد و فعّال و مختار باشد.
او عالى ترین موجود در صحنه پهناور زمین، و از تمام موجودات این جهان ارزشمندتر معرفى گردیده، زیرا همه چیز براى او آفریده شده است. این تنها آیه اى نیست که این موضوع را تذکر مى دهد، بلکه آیات فراوانى در قرآن مى یابیم که انسان را هدف نهایى آفرینش موجودات جهان معرفى مى نماید، از جمله: در آیه 13 سوره جاثیه آمده است: (وَسَخَّرَ لَکُم مَّا فِى السَّمَاوَاتِ وَمَا فِى الاَْرْضِ جَمِیعاً مِّنْهُ)؛ «او آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است همه را از جانب خویش مسخّر شما ساخته...».
در اینجا مطلب از مفهوم آیه مورد بحث بالاتر رفته وموجودات آسمان ها نیز به آن اضافه گردیده است. در جاى دیگر مى خوانیم: (وَالاَْرْضَ وَضَعَهَا لِلاَْنَامِ)؛ «و زمین را براى مردم آفرید»،(2) و در جاى دیگر مى یابیم: (وَسَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ...)،