صفحه ٢٩٩

آفرینش، همیشه بر جاده مستقیم که نزدیک ترین جاده هاست گام برمى دارد، به سرعت به مقصود مى رسد و سرمایه هاى وجودى خویش را در راه هاى کج و انحرافى نابود نمى کند.
کوتاه سخن اینکه توحید و شرک تنها یک عقیده نیست، یک الگوى کامل براى تمام زندگى است، یک برنامه وسیع و گسترده است که فکر و اخلاق و عواطف و زندگى فردى و اجتماعى، سیاسى و اقتصادى و فرهنگى را دربر مى گیرد و مقایسه عرب هاى مشرک عصر جاهلیت با مسلمانان موحد آغاز اسلام مى تواند ترسیم روشنى از این دو برنامه و مسیر باشد.
همان ها که تا دیروز آن چنان گرفتار جهل و تفرقه و انحطاط و بدبختى بودند که غیر از محیط محدود مملو از فقر و فساد خود را نمى شناختند، پس از این که در وادى توحید گام نهادند، از چنان وحدت و آگاهى و قدرتى برخوردار شدند که سراسر جهان متمدن آن روز را زیر بال و پر گرفتند.

تعبیرات مختلف درباره «انسان» در قرآن مجید(1)
درباره «انسان» تعبیرات مختلفى در قرآن مجید آمده است. در آیات زیادى از او به «بشر» تعبیر شده و در آیات فراوانى به انسان، و در آیاتى نیز به «بنى آدم» و عجیب اینکه در بسیارى از آیاتى که از او به انسان تعبیر شده صفات نکوهیده و مذمومى براى او ذکر گردیده است، مثلاً در آیات مورد بحث، انسان موجودى فراموش کار و حق نشناس معرفى شده و در جاى دیگر موجودى ضعیف (وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِیفًا)(2) و در جاى دیگر موجودى ستمگر و کفران کننده (اِنَّ الإِنسَانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ).(3)