اسلامى درباره آن زیاد بحث شده و در این زمینه ابتدا باید مفهوم این دو کلمه روشن شود، سپس اقسام جدال (جدال به حق و جدال به باطل) و نشانه هاى هر کدام تبیین گردد و سرانجام ضررهاى جدال به باطل و نیز عوامل پیروزى در مجادله به حق تشریح شود.
الف) مفهوم «جدال» و«مراء»
«جدال» و «مراء» و «مخاصمه» سه لفظى است که مفاهیمى نزدیک به هم دارد، در عین حال تفاوت هایى در میان آن هاست.
«جدال» در اصل به معنى پیچانیدن طناب است، سپس به پیچانیدن طرف مقابل و گفتگو براى غلبه بر او به کار رفته است.
«مراء» (بر وزن حجاب) به معنى گفتگو کردن درباره چیزى است که در آن «مریه» (شک) وجود دارد و «خصومت» و «مخاصمه» در اصل به معنى گلاویز شدن دو نفر به یکدیگر است که هر کدام پهلوى دیگرى را بگیرد، سپس به گفتگوها و مشاجرات لفظى اطلاق گردیده است.
به گفته مرحوم علامه مجلسى در بحارالانوار، «جدال» و «مراء» بیشتر در مسائل علمى به کار مى رود، در حالى که «مخاصمه» در امور دنیوى است.
و نیز گاهى تفاوت میان جدال و مراء را چنین بیان مى کنند که در «مراء» هدف اظهار فضل و کمال است، ولى در «جدال» تحقیر و عاجز کردن طرف مقابل.
گاه گفته اند: «جدال» در مسائل علمى است و «مراء» اعم از آن است.
و گاهى نیز گفته اند: «مراء» جنبه دفاعى درمقابل حملات خصم دارد، ولى «جدال» اعم از دفاعى و تهاجمى است.(1)