معارف بوک

علما و دانشمندان جزء شفیعان اند(1)
علما و دانشمندان و همچنین شهیدان راه خدا جزء شفیعان اند، چنان که در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «یَشفَعُ یَومَ القِیامَةِ الأنبِیاءُ ثُمَّ العُلَماءُ ثُمَّ الشُّهَداءُ؛ روز قیامت، نخست انبیا شفاعت مى کنند، سپس علما و بعد از آن ها شهدا».(2)

نبودن علما و دانشمندان، سبب نقصان زمین(3)
در آیه چهل و یکم سوره رعد مى خوانیم: (أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا نَأْتِى الْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا)؛ «آیا ندیدند که ما پیوسته از اطراف (و جوانب) زمین مى کاهیم؟! و جامعه ها به تدریج از میان مى روند».
روشن است که منظور از زمین در اینجا «اهل زمین» است، یعنى آیا آن ها به این واقعیت نمى نگرند که پیوسته اقوام و تمدن ها و حکومت ها در حال زوال و نابودى هستند؟ اقوامى که از آن ها قوى تر و نیرومندتر و سرکش تر بودند، همگى چهره به زیر خاک کشیدند و حتى دانشمندان و بزرگان و علمایى که قوام زمین به آن ها بود آن ها نیز چشم از جهان فرو بستند و به ابدیت پیوستند.
در روایات متعددى که در تفسیرهاى برهان و نور الثقلین و سایر تفاسیر و منابع حدیث آمده است آیه فوق به فقدان علما و دانشمندان تفسیر شده، چراکه فقدان نبودن آن ها سبب نقصان زمین و کمبود جوامع انسانى است.
مفسر بزرگ، طبرسى، در تفسیر این آیه از امام صادق (علیه السلام) چنین نقل مى کند: