منظور از (الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِیمَانَ) چه کسانى هستند، بعضى از مفسران آن را به فرشتگان الهى، که هم داراى علم اند و هم ایمان، اشاره دانسته اند، و جمعى دیگر به مؤمنان آگاه، و معنى دوم ظاهرتر است. همچنین اینکه در بعضى از روایات، به فرزندان امیرمؤمنان على (علیه السلام) و ائمه طاهرین (علیهم السلام) تفسیر شده، از قبیل بیان مصداق هاى روشن است و معنى گسترده آیه را محدود نمى کند.
«علم» معیار برترى انسان(1)
در آیه پانزدهم سوره نمل چنین آمده است: (وَلَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ وَسُلَیْمَانَ عِلْماً وَقَالا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِّنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ)؛ «و ما به داود وسلیمان، دانشى عظیم دادیم؛ وآنان گفتند: «ستایش مخصوص خداوندى است که ما را بر بسیارى از بندگان مؤمنش برترى بخشید».
گرچه بسیارى از مفسران در اینجا خود را به زحمت انداخته اند که ببینند این کدام علم بوده که در اینجا به صورت سربسته بیان شده و خداوند به داود و سلیمان (علیهما السلام) عطا فرموده، بعضى آن را به قرینه آیات دیگر علم قضاوت و داورى دانسته اند (وَآتَیْنَاهُ الْحِکْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ)؛ «(هم) دانش به او دادیم و (هم) داورى عادلانه»؛(2) (وَکُلّاً آتَیْنَا حُکْماً وَعِلْماً)؛ «ما به هر یک از آنان (شایستگى) داورى، و علم فراوانى دادیم».(3) بعضى نیز به قرینه آیات مورد بحث که از منطق طیر (گفتار پرندگان) سخن مى گوید، این علم را علم گفت و گو با پرندگان دانسته اند، و بعضى دیگر به قرینه آیاتى که از علم بافتن زره و مانند آن سخن مى گوید، خصوص این علم را مورد توجه قرار داده اند.