صفحه ١٣٧

پرسید: (مَنْ یُحْىِ الْعِظَامَ وَهِىَ رَمِیمٌ)؛ «چه کسى این استخوان ها را زنده مى کند در حالى که پوسیده است؟»(1) براى مسأله معاد و قدرت خداوند بر احیاى مردگان، چندین دلیل اقامه مى کند.
و نیز در آیه 258 سوره بقره گفتگوهاى ابراهیم (علیه السلام) و دلایل دندان شکن او را دربرابر نمرود، و در آیات 47 تا 54 سوره طه احتجاج موسى (علیه السلام) را دربرابر فرعون منعکس ساخته که نمونه روشنى از مجادله شایسته است. همچنین قرآن پر است از دلایل مختلفى که پیامبر (صلی الله علیه و آله) درمقابل بت پرستان و مشرکان و بهانه جویان اقامه مى کرد. اما دربرابر آن، موارد زیادى را نقل مى کند که طرفداران باطل براى به کرسى نشاندن سخنان بى اساس خود دست به مجادلات زشتى مى زدند و با انواع سفسطه ها و بهانه جویى ها براى ابطال حق و اغواى مردم ساده دل تلاش مى کردند، سخریه و استهزا، تهدید، افترا و انکار بدون دلیل، از روش هاى معمولى اقوام گمراه و سرکش درمقابل پیامبران بود و استدلال منطقى و آمیخته با مهر و محبت، روش پیامبران الهى.

مناظرات اهل بیت (علیهم السلام) با مخالفان
در روایات اسلامى نیز بحث هاى زیادى درباره مناظرات پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) یا ائمه اهل بیت (علیهم السلام) دربرابر مخالفان دیده مى شود که اگر این بحث و مناظرات جمع آورى گردد کتاب بسیار قطورى را تشکیل مى دهد (البته قسمت هایى از آن ها جمع آورى شده است).
نه تنها پیشوایان معصوم (علیهم السلام)، بلکه اصحاب و یاران آن ها نیز به تشویق آن ها مناظرات و مجادلاتى با مخالفان داشته اند، ولى اجازه این کار را به کسانى مى دادند که به قدر کافى توانایى و قدرت منطق داشته باشند، زیرا در غیر این