صفحه ٨٣

(کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ)».(1)
و در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم: «عِدَةُ المُومِنِ أخاهُ نَذرٌ لا کَفّارَةَ لَهُ، فَمَن أخلَفَ فَبِخُلفِ اللّهِ بَدَأ وَلِمَقتِهِ تَعَرَّضَ، وَ ذلِکَ قَولُهُ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتاً عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ)؛ «وعده مؤمن به برادرش نوعى نذر است، هرچند کفاره ندارد، وهر کس خلف وعده کند با خدا مخالفت کرده وخویش را در معرض خشم او قرار داده، واین همان است که قرآن مى گوید: (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ).(2)

نکته: گفتار بى عمل
زبان، ترجمان دل است واگر راه این دو از یکدیگر جدا شود نشانه نفاق است، و مى دانیم که یک انسان منافق، سلامت فکر و روح ندارد. از بدترین بلاهایى که ممکن است بر یک جامعه مسلط شود بلاى سلب اطمینان است، و عامل اصلى آن، جدایى گفتار از کردار است. مردمى که مى گویند و عمل نمى کنند هرگز نمى توانند به یکدیگر اعتماد کنند و دربرابر مشکلات هماهنگ باشند، هرگز برادرى و صمیمیت در میان آن ها حاکم نخواهد شد، هرگز ارزش و قیمتى نخواهند داشت و هیچ دشمنى از آن ها حساب نمى برد.
هنگامى که غارتگران لشکر شام مرزهاى عراق را مورد تاخت و تاز خود قرار دادند و خبر به گوش على (علیه السلام) رسید سخت ناراحت شد، خطبه اى خواند و چنین فرمود: «أیُّها النّاسُ المُجتَمِعَةُ أبدانُهُم المُختَلِفَةُ أهواؤُهُم، کَلامُکُم یُوهی الصُّمَّ الصَّلابَ، وَفِعلُکُم یُطمِعُ فیکُمُ الأعداءَ، تَقولونَ فِى المَجالِسِ کَیتَ وَ کَیتَ، فَإذا جاءَ القِتالُ قُلتُم