صفحه ١٧٠

مى کنند و با احتمالات خرافى و وسوسه هاى بى اساس و بهانه جویى ها به مخالفت خود ادامه مى دهند.
سپس براى نشان دادن زشتى این عمل مى افزاید: «این گونه جدال بى اساس درمقابل حق، خشم عظیمى نزد خداوند و نزد کسانى که ایمان آورده اند برمى انگیزد»؛ (کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ و...) چراکه «جدال به باطل» و موضع گیرى بى دلیل و بى منطق دربرابر آیات الهى، هم مایه گمراهى مجادله کنندگان، و هم اسباب ضلالت دیگران است، نور حق را در محیط خاموش مى کند و پایه هاى حاکمیت باطل را محکم مى سازد.
و در پایان آیه به دلیل تسلیم نشدن آن ها درمقابل حق اشاره کرده، مى فرماید «این گونه خداوند بر قلب هر متکبر جبارى مهر مى نهد»؛ (کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ). لجاجت و عناد دربرابر حق پرده اى ظلمانى بر فکر انسان مى اندازد و حس تشخیص را از او مى گیرد، کار به جایى مى رسد که قلب او همچون یک ظرف دربسته مهرشده مى گردد که نه محتواى فاسد آن بیرون مى آید و نه محتواى صحیح و جان پرورى وارد آن مى شود. آرى، کسانى که به خاطر داشتن این دو صفت زشت (تکبر و جباریت) تصمیم گرفته اند درمقابل حق بایستند و هیچ واقعیتى را پذیرا نشوند خداوند روح حق طلبى را از آن ها مى گیرد، آن چنان که حق در ذائقه آن ها تلخ، و باطل شیرین مى آید.

پنج دستور مهم براى موفقیت در اجراى حکم خدا(1)
در آیات 23 تا 26 سوره انسان مى خوانیم: (اِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ تَنزِیلاً * فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَلا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ کَفُوراً * وَاذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ بُکْرَةً وَأَصِیلاً * وَمِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَیْلاً طَوِیلاً)؛ «به یقین قرآن را ما بر تو نازل کردیم نازل کردنى