صفحه ٣٦٩

در حدیثى از امام باقر (علیه السلام) این معنى به روشن ترین وجهى ترسیم شده است، آنجا که مى فرماید: «ما ذِئبانِ ضاریانِ فی غَنَمٍ لَیسَ لَها راعٍ، هذا فی أوَّلِها وَ هذا فی آخِرِها بِأسرَعَ فیها مِن حُبِّ المالِ وَالشَّرَفِ فی دینِ المُومِنِ؛ دو گرگ درنده در یک گله بى چوپان که یکى در اول گله و دیگرى در آخر آن باشد آن قدر ضرر نمى زنند که مال پرستى و جاه طلبى به دین مؤمن ضرر مى رسانند».(1)
درباره اینکه منظور از ذکر خدا در اینجا چیست، مفسران احتمالات زیادى ذکر کرده اند، بعضى آن را به نمازهاى پنج گانه، بعضى به شکر نعمت و صبر بر بلا و رضاى به قضا، بعضى به حج و زکات و تلاوت قرآن، و بعضى به تمام فرائض تفسیر کرده اند، ولى روشن است که ذکر خدا معنى وسیعى دارد که همه این ها و غیر اینها را شامل مى شود، بنابراین تفسیر به امور فوق از قبیل ذکر مصداق هاى روشن است.
تعبیر به «خاسرون» (زیان کاران) از این نظر است که حبّ دنیا چنان انسان را سرگرم مى کند که سرمایه هاى وجودى خویش را در راه لذات ناپایدار، و گاهى اوهام و پندارها صرف مى کند و با دست خالى از این دنیا مى رود، در حالى که با داشتن سرمایه هاى بزرگ براى زندگى جاویدانش کارى نکرده است.

اهمیت نیکى به پدر و مادر(2)
در آیه 151 سوره أنعام مى خوانیم: (قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ أَلاَّ تُشْرِکُواْ بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا)؛ «بگو: بیایید آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم: اینکه چیزى را همتاى خدا قرار ندهید و به پدر و مادر نیکى کنید...».