صفحه ٢٢٣

(أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جَاهَدُواْ مِنکُمْ وَیَعْلَمَ الصَّابِرِینَ)
در اینجا قرآن با استفاده از حادثه احد براى تصحیح یک اشتباه فکرى مسلمانان اقدام مى کند؛ مى گوید: شما چنین پنداشتید که بدون جهاد و استقامت در راه خدا مى توانید در بهشت برین جاى گیرید، آیا شما گمان کردید داخل شدن در عمق آن سعادت معنوى تنها با انتخاب نام مسلمان و یا عقیده بدون عمل ممکن است؟ اگر چنین بود مسأله بسیار ساده بود، ولى هرگز چنین نبوده است و تا اعتقادات واقعى در میدان عمل پیاده نشود کسى بهره اى از آن سعادت ها نخواهد برد؛ در اینجاست که باید صفوف از هم مشخص شود و مجاهدان و صابران از افراد بى ارزش شناخته شوند.

چهار مرحله از مراحل تربیت(1)
در آیه 57 سوره یونس، خداوند مى فرماید: (یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِى الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ)؛ «اى مردم! اندرزى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است و درمانى براى آنچه در سینه هاست و هدایت و رحمتى است براى مؤمنان».
درواقع آیه فوق چهار مرحله از مراحل تربیت و تکامل انسان را در سایه قرآن شرح مى دهد:
مرحله اول: «موعظه و اندرز»؛
مرحله دوم: پاک سازى روح انسان از انواع رذایل اخلاقى؛
مرحله سوم: هدایت؛
مرحله چهارم: مرحله اى است که انسان لیاقت پیدا کرده مشمول رحمت و نعمت پروردگار شود.